„Het geeft een gevoel van erkenning als iemand een van mijn schilderijen koopt. Tijdens mijn laatst gehouden expositie verkocht ik relatief veel. Dat is mooi, maar niet vanwege het geld. Dat zie ik alleen als een middel om weer een paar maanden vooruit te kunnen om nieuwe dingen te maken.

Als ik geld belangrijk had gevonden, had ik een ander vak moeten kiezen. Ja, ik heb best wel eens getwijfeld en tegen mezelf gezegd: „Sjaak, je hebt gekozen voor een moeilijk leven.”

Ik ben in de kunst terechtgekomen via een tekenleraar op de Guido de Brès in Rotterdam, waar ik de havo deed. In de vierde nam ik mijn map met tekeningen mee naar school. Hij vond het werk blijkbaar zo goed, dat hij gelijk een expositie inrichtte in de aula. Ook adviseerde hij me om de kunstacademie te gaan volgen. Dat heb ik toen gedaan, al wilde ik eigenlijk de exacte kant op.

Dat exacte is nog wel terug te zien in mijn tekeningen en schilderijen. Perspectief is een belangrijk onderdeel van mijn werk. Daarom doe ik ook graag iets met kerkinterieurs. Daar hangt zo’n verstilde sfeer, de lijnen zijn strak en je hebt er diepte. Sinds ik van Kampen naar Nijmegen ben verhuisd, sla ik soms bewust een andere richting in. Neem een landschap. Chaos op het eerste gezicht, maar als je beter kijkt, zijn er structuren te ontdekken.

In de knoop

Mijn werk kan ik niet scheiden van mijn persoon. Als kunstenaar ben je wat dat betreft afhankelijk van je gemoed. Als ik in de knoop zit, gaat het werk moeilijker. Tegelijkertijd zeg ik dat het schilderen mijn redding is geweest. In de periodes dat ik depressief was, vond ik tijdens het tekenen en schilderen weer evenwicht. Dit werk heb ik ook nodig om mijn leven één geheel te laten zijn.

Scheiding tussen werk en privé ken ik niet. Ik stel me weleens voor om ergens anders te werken. Om ’s morgens de deur uit te gaan en aan het einde van de middag weer thuis te komen. Maar op de een of andere manier stokken mijn gedachten dan. Wat zou ik moeten doen als ik thuis was? Nu ga ik gerust ’s avonds door als ik met een werk bezig ben.

In 1997 heb ik mijn uitkering stopgezet en leef sindsdien helemaal van de kunst. Dat valt niet altijd mee, maar je staat er versteld van met hoe weinig je toe kunt als mens.

Wel is het zo dat ik geen vrouw en kinderen heb. Als ik dus een weekje nog zuiniger moet leven, belast ik daar niemand mee. Tot nu toe is het gelukt, al was het tijdens de crisis af en toe wel doorbijten. Ik merk dat ik nu meer ontspannen mijn werk kan doen.

Die ontspanning heeft er denk ik ook voor gezorgd dat ik het kopergraveren weer heb opgepakt. Twee jaar geleden vond ik op internet een handleiding uit de zeventiende eeuw. En ook een video op internet inspireerde me. Stap voor stap probeer ik het graveren me eigen te maken, net zoals graveurs uit het verleden. Het slijpen van de burijn –de guts waarmee je een lijn in het koper kerft–, de hardheid van het koper, hoe je het beste een draaiing kunt maken: ik ben alles aan het uitvinden.

Energie

Het persen is een kunst op zich. Ik heb al wel mooie afdrukken gemaakt, maar ik weet niet precies waarom ze goed zijn. Dat moet ik eerst weten voor ik de volgende stap kan nemen.

Het is de liefde voor scherpe lijnen die me ertoe gebracht heeft om weer te gaan graveren. Het kost wel energie, want je moet kracht zetten. Tegelijk is het belangrijk om rustig te zijn in je hoofd. Een wonderlijke combinatie is dat, maar als die in balans is, zie je het aan het resultaat.”

Ook bezield werker of kent u iemand? Mail naar econ@refdag.nl.

Loopbaan Sjaak Kaashoek

Kunstenaar Sjaak Kaashoek groeide op in Sliedrecht en deed de havo op de Guido de Brès in Rotterdam. In 1981 startte hij de opleiding aan de kunstacademie in Kampen. Die duurde vijf jaar. Tegelijkertijd volgende hij van 1984 tot 1986 een tekenopleiding aan de Amsterdamse hogeschool voor de kunst.

Na het afronden van zijn opleiding was Kaashoek een jaar werkloos. Daarna werkte hij als tekendocent op het Plancius College in Rotterdam. In 1989 stopte hij met lesgeven. Nog korte tijd heeft hij presentaties in de architectuur verzorgd. Tot hij zich volledig richtte op het kunstschilderen en -tekenen.