Mazelenvirus tast geheugen afweercellen aan
Het mazelenvirus is een bijzondere ziekteverwekker. Het virus richt tijdens de ziekte een slachting aan onder de geheugencellen van het afweersysteem. Daardoor zijn mensen na de mazelen langere tijd vatbaarder voor infecties.
Onderzoek van bioloog Rik de Swart en collega’s, werkzaam op de afdeling Viroscience van het Erasmus MC in Rotterdam, maakt duidelijk hoe het virus in het menselijk lichaam actief is. De resultaten verschenen vrijdag online in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications.
Het afweersysteem reageert doorgaans adequaat op het mazelenvirus, aldus De Swart. Witte bloedlichaampjes gaan de strijd aan met de indringer en ruimen het virus op. Gelijktijdig echter vernietigt het virus grote aantallen geheugencellen van het immuunsysteem. Deze cellen kunnen veroorzakers van eerdere infecties snel herkennen. Door het verlies van deze cellen zijn mensen na de mazelen vatbaarder voor infecties.
Toch is de schade kleiner dan De Swart voorafgaand aan zijn onderzoek had gedacht. „Het herstellend vermogen van het immuunsysteem is opvallend groot.”
Hij kreeg in 2013 tijdens de laatste mazelenuitbraak de gelegenheid om in de praktijk te onderzoeken hoe het mazelenvirus opereert. De Swart bezocht daarvoor reformatorische gezinnen in Opheusden en Ochten. Een kinderverpleegkundige nam bloedmonsters af bij patiënten: bij 23 kinderen tijdens de acute fase van de ziekte, bij 77 kinderen zowel voor als na de mazelen.
De Swart noemt de medewerking aan het onderzoek opvallend groot, zowel van de schoolhoofden, de plaatselijke huisarts als de reformatorische gezinnen. Hij vond het „een geweldige ervaring om aan tafel te zitten bij mensen die principieel tegen vaccineren zijn.”
Hij kwam bij gezinnen waar zes, zeven kinderen met mazelen werden verzorgd door de ouders. „We werden overal zeer hartelijk ontvangen en ik had buitengewoon boeiende gesprekken. Al die mensen onderstreepten dat ze niet tegen wetenschap zijn. Ze voelden zich karikaturaal neergezet door de media. Het zal duidelijk zijn dat ik een groot voorstander van vaccinatie ben, maar het is boeiend om van mensen zelf te horen waarom ze er moeite mee hebben.”
In RD Magazine zaterdag een interview met De Swart.