Column (ds. J. Belder): Verdriet
Een schreeuw. Een klap. Gegil. Een elektrisch aangedreven bolderkar botst in Oss op een trein. Vier jonge kinderen laten het leven. Twee uit een gezin. Een vijfde raakt ernstig gewond, evenals de bestuurster van de Stint. Beelden en berichten snellen het land door.
Ineens is de dood weer akelig dichtbij.
Hoe verwerk je zo’n slag? Ik dacht aan de expositie ”Lief en leed. Hollandse familieportretten in de 17de en 18de eeuw” in Rijksmuseum Twenthe. Een Enkhuizer ouderpaar staat met zijn twee nog levende kinderen tussen negen jong gestorvenen. Vanaf een ander schilderij kijkt de 16-jarige Samuël van Liedekerkercke je aan. Hij was de trots en het grote geluk van zijn ouders die eerder al een kind verloren.
De dood went nooit. Het verdriet blijft zolang de liefde blijft. Het zou de dichter Willem Bilderdijk (1756-1831) uiteindelijk knakken. Naast de vele miskramen verloren de ouders meer dan tien kinderen. Zij schreven er ontroerende gedichten over. Verdriet verwoorden wordt als therapeutische rouwverwerking aangemoedigd. Bekend is Vondels gedicht uit 1632 na het overlijden van zijn zoontje Constantijn. Vandaag zijn er de requiemromans, papieren gedenkzuilen, van A. F. Th. van der Heijden, Anna Enquist en P. F. Thomése.
De klacht is gebleven maar God verdween.
„Een God die vier kinderen laat verpletteren onder een trein hoef ik niet…” brieste een vrouw vrijdag. Plotseling doet Hij er weer toe. Nu als schietschijf. Een rouwende moeder in het door oorlogsgeweld zwaar getroffen Putten vond in 1945 dat de jonge ds. Kievit beter kon zwijgen. De ouderling die hem vergezelde vroeg of hij dan niks had meegemaakt. „Ja, Dirk”, zei ze: „jij bent ook een jongen kwijt.” „Twee”, antwoordde hij. „Twee jongens en twee kwiet. Kun je dat begriepen”, waarop ds. Kievit antwoordde: „God had één jongen en Hij wilde Hem kwijt voor jou en mij. Kun je dát begrijpen?” Toen brak er wat bij die moeder vanbinnen.
Het was ook donderdagochtend toen op 20 november 1941, even na acht uur ’s morgens, de bus van Ouderkerk naar Gouda in de Hollandsche IJssel belandde. Er waren vijftien doden. De meesten tussen de 12 en de 15 jaar oud. De Ouderkerkse predikant J. G. Woelderink verloor drie kinderen. Toen hij hen zag in de schuur waar de slachtoffers lagen, citeerde hij de woorden van Job, die op één dag al zijn kinderen verloor: „De Heere heeft gegeven en de Heere heeft genomen; de Naam des Heeren zij geloofd!”
Van David lezen we dat hij na de dood van zijn zoontje zijn vrouw troostte. Dat wens je alle ouders toe die een kind verliezen: elkaar vasthouden en je laten troosten.
