Ogen gericht op Trump tijdens NAVO-top
De ogen zullen deze week op de NAVO-top vooral zijn gericht op Donald Trump. De verwachting is dat de Amerikaanse president woensdag de regeringsleiders van de lidstaten die in zijn ogen nog altijd onvoldoende uitgeven aan defensie opnieuw stevig de les gaat lezen in het nieuwe hoofdkwartier in Brussel.
Op Twitter gaf hij maandag al een schot voor de boeg: „Het is oneerlijk en onacceptabel dat de VS veel meer uitgeeft aan de NAVO dan andere landen. Hoewel ze hun bijdragen hebben verhoogd, moeten ze veel meer doen.”
In brieven aan onder anderen premier Rutte en bondskanselier Merkel gaf Trump vorige maand al blijk van zijn ongeduld en frustratie. Impliciet dreigde hij met gevolgen voor de Amerikaanse militaire aanwezigheid in Europa.
Met spanning wordt afgewacht of de grillige Trump deze keer wel artikel 5 van het NAVO-verdrag noemt. Dat schrijft voor dat een aanval op één bondgenoot wordt gezien als een aanval op allen. Vorig jaar liet hij op een ingelaste top achterwege die veiligheidsparaplu te bekrachtigen. Of hij de slotverklaring zal steunen is nog afwachten.
Trumps ontmoeting met de Russische president Poetin op 16 juli voedt de vrees dat hij de relaties met Moskou wil aanhalen. Volgens de Amerikaanse NAVO-ambassadeur Kay Bailey Hutchison zullen Ruslands „kwaadaardige” pogingen de alliantie te verdelen niet slagen. „De NAVO is sterk en eensgezind.” De Nederlandse regering ziet de top als een goede gelegenheid „een krachtige boodschap van eenheid” af te geven.
De 29 leiders zullen enkele besluiten bekrachtigen die het militaire reactievermogen van het bondgenootschap moeten versnellen. Zo moet de paraatheid van de strijdkrachten over twee jaar fors zijn verhoogd. De lidstaten zullen toezeggingen doen om troepen sneller te laten bewegen door Europa, een project waarin Nederland een voortrekkersrol speelt.
Groen licht krijgt ook de modernisering van de commandostructuur, waardoor er twee nieuwe (logistieke) hoofdkwartieren komen in de VS en Duitsland.
Andere onderwerpen op de agenda zijn de uitbreiding van de NAVO-trainingsmissies in Irak en Afghanistan. Nederland zal formeel aankondigen de komende jaren zestig mariniers en commando’s te zullen leveren bovenop de huidige honderd manschappen in Afghanistan. De financiële bijdrage wordt verlengd tot 2024.
De bijeenkomst gaat gepaard met grootscheepse veiligheidsmaatregelen, ook in de Europese wijk van Brussel waar de leiders woensdagavond in een museum dineren, met Rusland als belangrijk gespreksonderwerp.
Nederland wordt op de top vertegenwoordigd door premier Rutte en de ministers Blok (Buitenlandse Zaken) en Bijleveld (Defensie).
