Elke plank heeft zijn eigen identiteit
Als Co Démoed (56) in zijn houtatelier in Reeuwijk begint te vertellen over de bijzondere planken die er staan, kan hij bijna niet meer stoppen. De voormalige boomkweker heeft liefde voor het hout dat hij redt van de kachel.
„Elke plank heeft zijn eigen tekening. Dat komt onder meer door schimmels die de kleur en structuur van het hout aantasten. Daarom laten wij de boomstammen ook gerust twee jaar buiten liggen, in de hoop dat er schimmels in komen. Dat maakt de verrassing nog groter als je gaat zagen.
Zo’n 35 jaar geleden moest ik nog weinig van schimmels hebben. Rond mijn twintigste ben ik voor mezelf begonnen als boomkweker. Mooi werk, waarin je afhankelijk bent van de natuur. Het was hard werken. Ging het vriezen, dan moest je afdekken en was je extra druk.
Tijdens de laatste economische crisis ging het niet goed met het bedrijf. Ik ging op zoek naar iets anders en kocht een machinale zaag om boomstammen tot planken te zagen. Dat idee kreeg ik omdat ik thuis regelmatig hout verzaagde voor de houtkachel. Eigenlijk jammer van al dat hout, dacht ik toen, want er zaten vaak mooie stukken tussen.
Zo ben ik begonnen met het zagen van boomstammen. En ik gooi praktisch geen stukje hout meer weg. Overal is wel wat van te maken. Een schijfje hout met een mooie ruwe rand erom kun je gebruiken als onderzetter. En een paar gaten in een wat grotere schijf en je hebt een originele waxinelichthouder.
Als je een dikke notenboom doorzaagt, weet je niet wat je ziet. Zulke prachtige lijnen zitten er in dat hout, en donkere noesten en lichte plekken. Ik zeg altijd maar: elke plank heeft zijn eigen identiteit.
Bijzonders
Het liefst heb ik iets aparts, iets wat anderen niet hebben. Hoe ik daaraan kom? Een boomverzorger in Woerden moet vaak bomen weghalen, bijvoorbeeld na een storm of op een plek waar een weg moet komen. Als hij wat bijzonders heeft, belt hij me of stuurt via WhatsApp een foto van de bewuste boom. Als ik er wat in zie, koop ik hem.
Verder zit er richting Benthuizen een hovenier die af en toe bomen kapt. Ook hij kijkt voor me of er iets bijzonders tussen zit. Omdat we ook adverteren, komen er soms aanbiedingen uit andere delen van het land. Zelf ga ik eens in de twee, drie maanden op pad om te kijken of mijn contacten nog wat hebben liggen. Altijd op jacht naar iets bijzonders dus.
Uiteraard is het de bedoeling om de planken te verkopen. De meeste klanten zijn particulieren: mensen die zelf iets willen maken met een bijzonder stuk hout. Denk aan een salontafel, vensterbank, ledikant, kapstok, kaasplank of wastafelblad om een stenen waskom op te plaatsen. Ondernemers, zoals meubelmakers, komen hier ook voor hout.
Ik heb van alles staan. Verschillende soorten eiken, beuken, noten, douglas, plataan, kastanje, cipres, wortelnoot. Sommige planken zijn geschuurd, het meeste is onbehandeld.
Omdat hout een natuurproduct is, werkt het altijd. We doen ons uiterste best om dat tot een minimum te beperken door planken drie jaar te laten drogen voor ze verkocht worden. Maar dan nog kan er na vijf jaar een scheur in een tafelblad komen, omdat de luchtvochtigheid in huis bijvoorbeeld niet optimaal is.
Afhankelijk
Toen we nog de kwekerij hadden, was het werk meer seizoensgebonden. Vooral in de lente was er veel stress. De jonge aanplant moest op tijd de grond in, anders mist hij de nodige groei.
Zoals gezegd waren we toen afhankelijk van de natuur en van de zegen van de Heere. Nu, in de boomplankzagerij, is er minder stress, maar de afhankelijkheid is gebleven. Op maandag weet ik niet of ik op vrijdag genoeg verkocht heb. Dat ligt ook in Zijn handen.”
Ook bezield werker? Stuur een mail naar econ@refdag.nl.
Levensloop Co Démoed
Co Démoed werd in Hazerswoude geboren en ging naar de plaatselijke basisschool. Daarna volgde hij de technische school in Alphen aan den Rijn, maar dat lag hem niet zo. Op zijn zestiende verliet hij de school en ging werken op de kwekerij van zijn ooms, van wie er één ernstig ziek was. Daar bleef hij een paar jaar, waarna hij nog enkele jaren bij een andere kweker werkte.
Rond zijn twintigste startte hij zijn eigen kwekerij. In 1985 kocht hij een stuk grond in Reeuwijk, waar hij nu zijn houtalelier heeft. Zijn bedrijf boomstamplanken.nl bestaat ongeveer vijf jaar.