Dr. A. J. Plaisier (PThU): Er is sprake van een ontzielde wereld
„Als er één geloof spiritueel is, dan is dat het christendom.” Dit zei dr. A. J. Plaisier dinsdagavond in Amsterdam tijdens een publiekscollege over spiritualiteit.
De publieksbijeenkomst aan de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) in Amsterdam was de eerste in een driedelige reeks. Met de circa 25 aanwezigen stond dr. Plaisier, docent spiritualiteit aan de PThU, stil bij het thema ”De weg naar binnen.”
Dr. Plaisier stelt dat iemand die iets van de westerse cultuur wil begrijpen, uitkomt bij het zielenleven. „Er is in het leven een ‘binnenruimte’ ontstaan. Maar die binnenruimte lijkt in onze tijd te verdampen.”
Daaraan heeft het verdwijnen van het „bezield verband” volgens de universitair docent bijgedragen. „Er is sprake van een ontzielde wereld.” Een andere factor is de totalisering van arbeid. „Door onze arbeid voelen wij ons vaak ontzield.” Ook de invloed van de media is hier groot. „We kunnen ons moeilijk terugtrekken in onze eigen wereld.”
Reactie
Als reactie op deze ontzieling zijn onder andere yoga en zenboeddhisme populair geworden. Het christendom wordt daarentegen gezien als saai, dogmatisch en bekrompen. Dr. Plaisier vindt dat het christendom het op dit terrein enorm heeft laten liggen. „De gemiddelde gelovige ademt nauwelijks nog in een spirituele praktijk.”
Toch zijn de ziel en de binnenkant van de mens in de ogen van dr. Plaisier voluit christelijke noties. Het christendom is een publiek geloof, maar heeft zeker een binnenkant. De relatie met de publieke kant is nauw verbonden met de binnenkant van het geloof.
Zo heeft God de Vader de mens geschapen als beeld van God. Daardoor ontstaat een visie op de grootheid van de mens. „De hemel spiegelt zich in ieder mens. Dat komt tot uiting in de menselijke binnenruimte. De mens is een mystiek wezen.”
Er is een verstoring gekomen tussen hemel en aarde. „De christelijke spiritualiteit is een spiritualiteit van gebroken harten, gebroken idealen en verstoorde dromen. Maar God is mens geworden om de mens deel te laten krijgen aan de goddelijke natuur. Christus geeft leven aan de ziel.”
De Heilige Geest is bijzonder gericht op de menselijke geest. „Er is een Geest Die Zich met ons bemoeit. Hij bevrijdt ons en voert ons tot ons diepste zelf.”
Dr. Plaisier verduidelijkte zijn betoog aan de hand van het fragment „Laat heb ik U lief gekregen” uit de Belijdenissen van Augustinus. Daaruit wordt duidelijk dat God ‘binnen’ is. Hij is een volheid Die door vijf geestelijke zintuigen binnenkomt. „Het is niet een God in een afgesloten wereld, maar een God Die wil wonen in de mens en bijna smekend een verhouding zoekt met de mens.”