Zuma: controversiële en kleurrijke president
Jacob Zuma is de meest controversiële en kleurrijke president die Zuid-Afrika in de recente geschiedenis kende. De voormalige anti-apartheidsstrijder raakte verstrikt in een reeks schandalen, die menig andere politicus allang de kop zouden hebben gekost.
Zijn armoedige achtergrond en charisma brachten hem grote populariteit onder de bevolking. Die kreeg een forse deuk toen de hoogste rechtbank in Zuid-Afrika oordeelde dat Zuma de staat moest terugbetalen voor een ingrijpende en dure verbouwing van zijn eigen woning, met onder meer de aanleg van een amfitheater, zwembad en bezoekerscentrum. „Hij eet terwijl wij honger lijden”, klaagden demonstranten.
Zuma stak in eerste instantie gunstig af tegen zijn voorganger, de afstandelijke Thabo Mbeki. „Hij is een man die luistert en zich niet opstelt als een intellectuele koning”, vergeleek iemand uit Zuma’s achterban de twee.
Zuma werd opgevoed door zijn moeder, een weduwe, en kreeg geen formele scholing. Als zeventienjarige sloot hij zich aan bij het ANC. Hij kreeg tien jaar cel wegens samenzwering om het regime omver te werpen en bracht die tijd door op het beruchte Robben Island, naast Nelson Mandela. Daar zou hij het moraal hoog hebben gehouden door te zingen en theaterstukjes op te voeren.
Hij was een van de eerste ANC-leiders die in 1990 terugkeerden naar Zuid-Afrika en nam deel aan de onderhandelingen met de blanke regering over een einde aan het apartheidsbewind.
Nadat hij Mbeki opvolgde, doken steeds vaker beschuldigingen op van corruptie, fraude, afpersing, witwassen en belastingontduiking. Zelf ontkent hij alle schuld. De aantijgingen verklaren mogelijk zijn Zulu-naam: hij die lacht terwijl hij zijn vijanden vermorzelt.
De beschuldigingen voeren terug naar de jaren negentig en gaan over bijna achthonderd betalingen in een grote wapendeal. Zuma en andere overheidsfunctionarissen zouden smeergeld hebben aangenomen bij de koop van straaljagers, patrouilleboten en ander materieel.
De 75-jarige Zuma is een trotse polygamist volgens de tradities van zijn Zulu-volk. Hij trouwde zes keer en heeft nog altijd vier vrouwen.