Column: Heilzaam ritme
Gaan jullie nog naar huis met de feestdagen? Het was zo ongeveer de meest gestelde vraag de afgelopen weken. Zoals de Chinezen hun nieuwjaar hebben, en de Amerikanen Thanksgiving, zo wordt van de Engelsen en andere Europeanen aangenomen dat Kerst en nieuwjaar een periode is waarin je je ouders en familie bezoekt.
De meesten vraagstellers vonden het dan ook wat vreemd te horen: „Nee, en dat hebben we eigenlijk nog nooit gedaan in de vijf jaar dat we hier zijn.” Het is niet dat we bewust niet gaan. Maar het is er gewoon nooit van gekomen. Alle voorgaande jaren waren hier familieleden of vrienden of bezoek. Veel Nederlanders vinden het wel lekker om in de koude, natte winter Kerst in een tropisch klimaat door te brengen. En wij maar denken dat ze voor ons komen.
Andere momenten in het jaar (een bruiloft, een jubileum of de combinatie met een zakelijke reis) waren soms geschikter. Bovendien is het dan wat rustiger dan in de drukke decembertijd en kun je mensen ook meer echt ontmoeten.
Maar voor veel mensen is het onbegrijpelijk. Met Kerst hoor je ‘thuis’ te zijn. En je zag in de afgelopen weken inderdaad opvallend weinig westerlingen. Het lijkt wel alsof iedereen in deze dagen naar zijn eigen stad gaat, maar niet om belasting te gaan betalen.
De geboorte van Christus kun je immers overal vieren, daarvoor hoef je niet bij familie te zijn. Sterker nog, in zekere zin ervaar je de essentie van Kerst in den vreemde duidelijker, omdat het hier losstaat van geografische aspecten zoals winternachten, sneeuw en warme haardvuren. En dus voor ons dit jaar ook los van ontmoetingen met familie en vrienden. Dat was toch wel een beetje voelbaar, moet ik zeggen. Je merkt dat je juist met Kerst en de jaarwisseling banden voelt met mensen die je lang(er) kent.
Via WhatsApp kun je proberen dat een beetje te benaderen. Door een familiefotootje en een wens te sturen, bijvoorbeeld. Je hoopt dan natuurlijk een fotootje terug te ontvangen, maar daar hebben de vrienden ver weg natuurlijk helemaal geen tijd voor. Die zijn immers druk met winternachten en warme haarvuren. Je bent maar wat blij met de plaatjes die wel gestuurd worden. En voelt verbondenheid. Is dit nu wat ze heimwee noemen?
In onze kerk hier begrijpen ze er al helemaal niets van. Want daar vieren ze Kerst niet. Kerkelijke feestdagen kennen immers geen Bijbelse grond. Dus die worden niet gevierd. Geen advent en geen Kerst. Op 24 december werd er uit Galaten 5 gepreekt: de vruchten van een goede boom. Kerst, Pasen en Pinksteren vallen hier wekelijks op één dag.
Hoewel er theologisch best het een en ander voor te zeggen valt, voel ik mij toch wat ongemakkelijk bij een Kerst zonder kerk. Dus is het shoppen geblazen. Niet op Orchard Road, de Kalverstraat van Singapore, maar bij de Adam Road Presbyterian Church dit keer. Een collega van mijn vrouw had voor de gelegenheid van deze evangelisatiedienst een prachtige cantate, ”De belofte vervuld”, bewerkt. Inclusief kinderkoor. En zelfs nog een verwijzing naar een winternacht. Je zou het er warm van krijgen.
Met de geboorte van Christus lijkt dit alles op het eerste gezicht niet zo veel te maken te hebben. Het lijkt alsof het culturele ritme van de kerstdagen en de jaarwisseling voor diep ingesleten gevoelens van verbondenheid zorgt. Voor de Kerst en na de Kerst zijn immers twee heel verschillende perioden.
Toch is het misschien juist de geboorte van Christus die hiervoor zorgt. Zijn komst heeft immers zo’n stempel gezet op de westerse samenleving dat we 2000 jaar daarna, hoe ver we ook afgeweken zijn, opeens over vrede gaan spreken. De periode na de kerstdagen is immers anders. Hij is gekomen! Onze hele jaartelling is er zelfs op gebaseerd.
De Chinese jaartelling eert twaalf dieren. Vanaf 16 februari staat een jaar lang de hond centraal. Een hond! Volgens deze wijzen uit het Oosten zijn mensen die in het jaar van de hond geboren worden trouw, loyaal en zorgzaam. Nu klopt die omschrijving inderdaad goed voor mijn in 1982 geboren zus.
Maar verder houd ik me graag bij de christelijke jaartelling: niet gebaseerd op een hond maar op de Leeuw uit Juda’s stam Die al de volken wezen zal. Ook de Chinezen.
En hoop ik natuurlijk stiekem dat alle vrienden die nog geen foto hebben gestuurd dat alsnog doen. Dat kan immers iedere week. Want overmorgen is het Kerst. En Pasen. En Pinksteren.
Dr. Dirk de Korne is als adjunct-directeur en universitair docent betrokken bij een academisch ziekenhuis in Singapore.