Dat zegt de professor in ”Het betoverde land achter de kleerkast” van C. S. Lewis, als hij ontdekt dat de kinderen in het verhaal niet geloven dat hun kleine zusje in een andere wereld is geweest, in het land Narnia. De professor lijkt het verhaal van de kleine Lucy wél aannemelijk te vinden – en dat op grond van de logica.

Onlangs riep Erika Heijboer in het Reformatorisch Dagblad ouders en andere opvoeders op om zich meer te verdiepen in hoogbegaafdheid. En passant kwam in haar artikel de voorliefde van hoogbegaafden voor filosofie aan de orde. Heijboer vroeg zich retorisch af waarom we hoogbegaafden niet al op jonge leeftijd in aanraking zouden brengen met grote christelijke denkers. Dat zou een mooie basis kunnen zijn om hun ideeën te structureren, „ook omdat de combinatie van hoogbegaafdheid en geloven geen gemakkelijke lijkt.”

Het lijkt me een zinnige oproep, die overigens niet beperkt hoeft te blijven tot hoogbegaafde kinderen: mijn ervaringen in het onderwijs leren me dat het niet per se heel slimme leerlingen zijn die opveren wanneer er een filosofische vraag aan de orde komt. Maar misschien is het wel zo dat hoogbegaafden het méést gebaat zijn bij aandacht voor filosofie.

Toch zou ik de oproep anders inkleden dan Heijboer deed. Volgens mij hebben leerlingen, en mensen in het algemeen, het niet in de eerste plaats nodig om denkers te leren kennen, maar om te leren denken. De warboel die je ontdekt wanneer je leerlingen naar hun opvattingen vraagt –een mengelmoes van heldere inzichten en troebele redeneringen– is wat eerst en vooral aandacht behoeft. Wat is een goede vraag? Hoe ziet een redenering eruit? Hoe beargumenteer je je opvattingen? Over dat soort basale filosofische vaardigheden heb ik het.

De logische vervolgstap zou zijn om leerlingen, als ze eenmaal helder kunnen denken, ook te leren om hun gedachten helder te formuleren, mondeling en schriftelijk. Pas na een training in denken en onder woorden brengen zou ik ze in aanraking brengen met andere denkers, christelijke en niet-christelijke. Ze hebben dan het gereedschap tot hun beschikking om zich andermans gedachten toe te eigenen, ze te doorgronden en er een ter zake doende reactie op te geven. Volg je de omgekeerde route, dan is het gevaar niet denkbeeldig dat grote ideeën opgepikt en uitgedragen worden zonder werkelijk begrepen te zijn. De verzuchting van Lewis’ professor zou dan, alle aandacht voor filosofie ten spijt, nog immer actueel zijn: „Waarom leren ze die kinderen op die scholen niet logisch denken?”