De eerste stop is The Meatcave aan de Breestraat. De naam zegt het al: een grot waar je vlees kunt eten. De kelder waar het vleesrestaurant is gevestigd doet Middeleeuws aan. En dat klopt volgens archeoloog Jasper van Kouwen van De Oudheidsfabriek: „De kelder stamt uit de 15e eeuw. Je zou het een Middeleeuwse koelkast kunnen noemen, want vroeger werd hier het voedsel bewaard.”

Nog ouder is de kelder onder boekhandel Van Stockum, ook aan de Breestraat. „Voor zover wij weten is dit de oudste kelder van Leiden”, aldus Van Kouwen. „Gebouwd begin 13e eeuw. Vooral de gewelven en zuiltjes zijn bijzonder. Die werden nog bijna niet gemaakt in die tijd. Hier hebben duidelijk heel rijke mensen gewoond.”

Zaklamp

De volgende stop is bij het Gerecht, een pleintje in de buurt van de Pieterskerk. Hier staat het Gravensteen, de vroegere stadsgevangenis. Het ondergrondse cellencomplex is in de 17e eeuw gebouwd en is nog in originele staat. Alleen met een zaklamp is het mogelijk om de cellen te bekijken. Dat maakt de rondleiding spannend.

Na een bezoek aan de middeleeuwse kelder onder kledingwinkel Next door by Sil, volgt een heel jonge kelder: eentje die nog maar 10 jaar geleden is uitgegraven. Er is een 13e eeuws muurtje aangetroffen. De kelder is toen om de muur heen gebouwd waardoor deze nu goed te zien is. De vondsten van deze opgraving worden in kasten naast het muurtje tentoongesteld.

Opvallend is dat veel oude kelders in de buurt van de Breestraat liggen. Dit komt volgens Van Kouwen omdat deze straat iets hoger ligt dan de rest van de binnenstad. Daardoor was het mogelijk om een kelder te bouwen zonder dat de gravers gelijk in het grondwater terecht kwamen.

Tijdens de rondleiding draait het om bouwhistorie, archeologie en een klein beetje geschiedenis. Van Kouwen: „We willen archeologie de grootste rol laten spelen. Daarom vertellen we voornamelijk over het ontstaan van Leiden. Het gaat dus om de tijd voor het Beleg van Leiden in 1573 en 1574. Als je op zoek zou gaan naar sporen van deze belegering, dan zijn die zeker te vinden maar wij hebben ze bewust niet opgenomen in de rondleiding.”

Het blijkt dat de rondleiding vooral populair is bij de Leidenaren zelf. Archeologe Mette Langbroek denkt dat het komt omdat de inwoners geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van de stad waar ze geboren en getogen zijn. „Een toerist heeft daar toch minder interesse in. Een Leidenaar is na een rondje Leiden Underground nog trotser op zijn stad dan hij al was.”

>>oudheidsfabriek.nl