”MANkracht gevraagd!”, heet het plan, onder het motto: ”Jij de opleiding en een baan, wij de kosten.” Elk van de vijf scholen in Staphorst en Punthorst begint met één opleidingsplaats. Collegegeld en boekengeld worden vergoed en de studenten krijgen een baangarantie en begeleiding.

Niet dat de situatie op de vijf scholen dramatisch is. Zo’n 30 procent van de leerkrachten is er man. Maar dat percentage dreigt verder af te nemen. „En dat willen we niet; het moet omhoog naar minstens 40 procent”, zeggen de directeuren D. J. Koppelman en J. Kuijers.

Ze kennen het probleem al uit hun eigen pabo-tijd, voor Koppelman zo’n 12, voor Kuijers 30 jaar geleden: de jongens zijn ver in de minderheid. En daardoor is het basisonderwijs vervrouwelijkt. „Terwijl algemeen wordt ingezien dat het voor zowel jongens als meisjes goed is om mannelijke én vrouwelijke leerkrachten te hebben.”

Minder kleuterstage

Voorbeelden te over. „Een mannelijke leerkracht wordt heel enthousiast van een 3D-printer, terwijl de dames er iets anders tegenaan kijken. Er is hier een meester die van jagen houdt. En eentje die graag vist. Dat wekt andere interesses op dan wanneer leerlingen een vrouwelijke leerkracht hebben, en je kunt andere kennis overdragen. Een wat zakelijker benadering door mannen is goed voor de leerlingen, en trouwens ook voor het imago van dit beroep.”

Aan dat imago schort het. „De zachte kant, de emotie, het jonge kind, dat trekt jongens vaak minder.” Daarom hebben de Staphorsters nog wel wat wensen voor de opleiding. „De stages zouden anders ingedeeld moeten kunnen worden. Geen verplichting om in het eerste pabo-jaar wekenlang in een kleuterklas rond te lopen. Dat kan ook later, en minder dagen. In het eerste jaar is er dan grotere betrokkenheid bij techniek, rekenen en de zaakvakken. Driestar hogeschool is het curriculum aan het herzien, dus daarover willen we in gesprek.”

Een deel van de studenten kiest voor Samen Opleiden: twee dagen lesgeven, twee dagen naar de pabo, één dag zelfstudie. „Het is wel wat zwaarder dan een gewone pabo-studie.”

Samen Opleiden is in 2010 in Overijssel begonnen, en inmiddels doet bijna het hele land mee.

Stevige selectie

Nu heeft Staphorst iets nieuws in petto. „Komend jaar laten we voor het Samen Opleiden vijf mannelijke studenten toe van wie we de opleiding betalen. Daar gaat, na sollicitatie, een stevige selectie aan vooraf. Na de opleiding blijven ze minstens vijf jaar. Wie vroegtijdig vertrekt, betaalt een deel terug. In die vijf jaar na de opleiding bieden we een loopbaantraject, als de jonge onderwijzers eventueel verder willen, bijvoorbeeld naar het middenmanagement.”

Niet alleen bij de selectie, maar ook bij de begeleiding valt het woord „stevig.” „Onze vijf scholen hebben vier schoolopleiders; de vijfde is in opleiding. Die worden ook buiten Staphorst ingezet. Zij gaan het vijftal begeleiden.”

Het plan past binnen de wettelijke kaders; dat is inmiddels uitgezocht, zeggen Kuijers en Koppelman. En het moet jongens over de streep trekken. „Dit is geen zacht beroep; je geeft leiding aan 25, 30 man. De meeste chefs in het bedrijfsleven krijgen dat niet voor elkaar.” En wat het imago betreft: „We moeten ernaartoe dat als je op een verjaardag vertelt dat je op de pabo zit, de monden openvallen: Dat is niet mis; kún je dat?”

Afbreuk

Morgen legt een groot aantal leerkrachten het werk neer. De staking doet het onderwijs geen goed, vinden de directeuren. „Principieel wijzen we staken af, maar het doet ook aan het imago van de basisschool afbreuk. Natuurlijk is het wel goed dat er wat geld bijkomt en dat de salarisongelijkheid met het voortgezet onderwijs wordt opgeheven.”