De bestuurder van het Ds. G. H. Kerstencentrum sprak zaterdag bij de presentatie van een nieuwe editie van het catechisatieboekje ”Voorbeeld der Goddelijke Waarheden”. Dat gebeurde in het gebouw van de Gereformeerde Bijbelstichting (GBS) in Leerdam. De GBS zorgde voor een verbetering van taal en lay-out van het vragenboekje van Hellenbroek. De nieuwe omslag wordt gesierd met een portret van Abraham Hellenbroek (1658-1731), de schrijver van het boekje, en van de Laurenskerk in Rotterdam, waar Hellenbroek predikant was.

De taalkundige verbetering vond plaats in samenwerking met ambtsdragers uit diverse kerkverbanden. Voor de praktische uitwerking tekende een interkerkelijke tekstcommissie. De nieuwe uitgave is geen concurrent van de nieuwe methode die de commissie catechese van de Gereformeerde Gemeenten het licht deed zien, zei ds. A.C. Rijken, voorzitter van de GBS, zaterdag. De uitgave van de GBS is in nauw overleg met deze commissie tot stand gekomen.

Van der Garde noemde deze nieuwe methode wel in zijn referaat zaterdag, maar niet in negatieve zin. Dat deed hij wel richting moderne onderwijsmethoden die uitgaan van zelfsturend leren en die ook in de catechese ingang vinden. Deze vorm van leren acht hij niet geschikt voor het catecheseonderwijs, evenmin als het werken in groepen. Voor hem is het van belang dat de geloofsleer ingeprent wordt. „Laat kinderen gerust dingen leren die ze niet snappen. Later zullen ze het begrijpen.”

Van der Garde vindt het wel belangrijk dat de sfeer tijdens de catechisatie goed is en dat kinderen worden uitgedaagd om vragen te stellen. „Als een kind geen belangstelling heeft, kan het niet leren.”

Ook ds. Rijken is voorstander van het leren tijdens de catechisatie. Hij wees op Deuteronomium 6:6 en 7, waar staat: „En deze woorden, die ik u heden gebiede, zullen in uw hart zijn. En gij zult ze uw kinderen inscherpen (…).”

De predikant uit Gameren vindt kennis van de leer belangrijk. Het vragenboekje van Hellenbroek is volgens hem uitermate geschikt om die kennis te verkrijgen. „Ik weet persoonlijk geen betere methode. Het vragenboekje stelt de waarheid zuiver voor, het is nog steeds actueel en het sluit aan bij de prediking. Het is een voorrecht dat de jeugd eruit onderwezen mag worden.”

Als voorbeeld van die zuiverheid noemde hij de vraag: „Voor wie is Christus gestorven?” Het antwoord op die vraag luidt: „Voor de uitverkorenen.”

Kennis van de leer is echter niet genoeg, zei hij. De voorzitter van de GBS hoopt dat het onderwijs gebruikt mag worden tot bekering van jongeren.

Abraham Hellenbroek, de opsteller van ”Voorbeeld der Goddelijke waarheden voor eenvoudigen die zich voorbereiden tot de belijdenis des geloofs”, was een geleerde predikant, zo maakte ds. J. Schipper de aanwezigen duidelijk. In zijn preken verwerkte hij ook Griekse, Latijnse en Hebreeuwse woorden. Dat deed hij om iedereen wat mee te geven. Hij heeft veel geschreven en zijn boeken worden nog steeds gelezen.

Opvallend is dat deze geleerde predikant het meest bekend gebleven is door zijn catechisatieboekje, waarvan de eerste druk verscheen in 1706. Het huidige boekje is niet volledig van zijn hand. Het hoofdstuk over de raad des vredes is na zijn dood overgenomen uit ”Kern der christelijke leer” van Aegidius Francken.

Het vragenboekje is inmiddels vertaald in het Engels, Spaans en Chinees. Ds. Schipper noemde de nieuwe uitgave „een hertaalde editie met aandacht voor de opmaak, zodat het wat gemakkelijker is om te leren. De inhoud is hetzelfde gebleven.”

Tijdens de vragenbeantwoording vroeg een aanwezige of het geoorloofd is van PowerPoint gebruikt te maken tijdens catechisatielessen. Van der Garde doet dat zelf niet, maar hij vindt het geen principieel punt. „Ik wil niemand veroordelen die het wel doet.”

Lees ook:

Hellenbroek opnieuw bij de tijd (RD.nl, 16-08-2017)

GBS neemt initiatief tot aanpassing ”Hellenbroek” (Reformatorisch Dagblad, 04-09-2015)