Overheid moet regels voor postbezorging versoepelen
Het kan snel gaan. Was de zesdaagse bezorging van de post in Nederland een paar jaar geleden nog net zo normaal als de levering van gas en elektriciteit, inmiddels wankelt zelfs de vijfdaagse postbezorging. De topvrouw van PostNL, Herna Verhagen, waarschuwt in een interview in het Algemeen Dagblad dat haar bedrijf binnen enkele jaren niet meer in staat is om vijf dagen per week op het platteland de post te bezorgen.
Volgens haar is nu al 50 procent van de buitengebieden verlieslatend voor het postbedrijf. Ze doet dan ook een oproep aan de overheid om de regels waarmee PostNL te maken heeft te versoepelen. Doordat PostNL gelabeld is als een monopolist, moet het bedrijf bijvoorbeeld post bezorgen van kleine concurrenten in gebieden waar die bedrijven geen eigen netwerk hebben.
De hoeveel aangeboden poststukken loopt, mede door de opkomst van de berichtenapplicatie Whatsapp en andere berichten-apps op mobieltjes, per jaar met 8 tot 10 procent terug. Steeds minder vaak versturen particulieren brieven en kaarten. En ook bedrijven gebruiken steeds vaker de digitale post. Wel worden er op internet steeds meer artikelen gekocht die als pakketjes bezorgd moeten worden.
Verhagen is duidelijk: de overheid moet de regels versoepelen, en liefst zo snel mogelijk. Anders komt de punctualiteit van de postbezorging buiten grote steden en dorpen in gevaar. Beweringen van Sandd, een grote concurrent van PostNL, dat de postbezorging een stuk goedkoper kan, wijst ze van de hand. Zo zou Sandd veel gebruikmaken van bezorgers op zzp-basis, waardoor zij bij vakantie en ziekte niet doorbetaald krijgen.
Ook het idee van minister Kamp om pakketbezorgers als DHL ook post te laten bezorgen, lijkt haar onuitvoerbaar omdat er jaarlijks slechts 180 miljoen pakketjes worden bezorgd, tegen 2,8 miljard poststukken.
Verhagen verwacht dat de krimp op de postmarkt met een kleine 10 procent per jaar gewoon doorgaat. Alle vormen van communicatie die elektronisch kunnen, zullen steeds vaker op die manier worden afgehandeld. Daarbij communiceren jongeren vrijwel volledig digitaal en het lijkt er niet op dat ze hun gedrag zullen veranderen bij het ouder worden.
In een wereld waarin de communicatiemogelijkheden veranderen, is het zaak dat de overheid niet vergeet dat ‘oude’ communicatiemogelijkheden belangrijk blijven. Er zullen brieven en kaarten verstuurd blijven worden. Omdat de elektronische post en de berichten-apps op mobiele telefoons simpelweg niet alle berichten die we versturen, kunnen vervangen. Terecht wijst Verhagen er daarbij op dat PostNL ook de zogenaamde medische post verzorgt. Om over de internationale post en de bezorging van rouwkaarten nog maar niet te spreken.
Het demissionaire kabinet wil wel nadenken over versoepeling van de regels. De toezichthouder op de postmarkt wil daar echter niets van weten. Als we in Nederland een kleinere maar toch adequate postbezorging in stand willen houden, is die versoepeling echter onontkoombaar.