Werknemers die in de tropische hitte hun werk moeten doen, zoals wegenbouwers, bouwvakkers en hoveniers, lopen daarbij een groot risico op zogeheten hittestress: hun lichaam kan niet snel genoeg afkoelen en zweten helpt onvoldoende. Als ze daar geen maatregelen tegen nemen, stijgt hun lichaamstemperatuur, hun concentratie neemt af, ze worden duizelig, krijgen kloppende hoofdpijn, vertonen uitputtingsverschijnselen en kunnen ten slotte overlijden.

Het RIVM trekt met warm weer naar gewoonte een hitteplan uit de kast: mensen moeten voldoende drinken; dunne kleding dragen die enige bescherming biedt tegen verbranding door de zon; zonnebrandcrème smeren op de huid; zo veel mogelijk in de schaduw blijven en lichamelijke inspanning in de middag beperken.

Hittebelasting

„Het rijksinstituut neemt maatregelen om de gevolgen van hitte te bestrijden. Maar het is veel effectiever om de oorzaak van hittebelasting aan te pakken. Het RIVM zegt nu als het ware: dit is een heel gevaarlijke weg om overheen te rijden. Gegarandeerd rijdt u uw auto in de kreukels. Er is daarom één afslag, en die gaat naar de schade-expert. Maar het kan beter de weg zelf veiliger maken”, vindt Pieter Slagboom, verkoopleider van groothandel Wijngaarden Veilig Goed uit Sliedrecht.

Koelend vest

Maar hoe kan iemand die in de hitte werkt de oorzaak ervan bestrijden? Slagboom: „Een schakelaar om de zon zachter te zetten, hebben we niet. Maar we kunnen er wel voor zorgen dat mensen geen last hebben van de hitte.” Wijngaarden Veilig Goed levert daarvoor wereldwijd een Nederlandse vinding: koelende vesten, petten en handdoeken onder het label Inuteq.

„Deze koelende producten zijn er in twee soorten”, legt Adriaan de Vreugd uit. Hij is medewerker binnendienst van Wijngaarden Veilig Goed. „Eén daarvan werkt op basis van verdamping. Die vul je met een halve liter water. Vervolgens kun je daarmee 72 uur lang in de brandende zon werken. Deze vesten zijn geschikt onder omstandigheden waarin het vocht gemakkelijk kan verdampen. Er bestaat ook een variant die je onderdompelt in water. Die koelt een uur of acht.”

Voor klussen in vochtige of warme afgesloten ruimten bestaat er een andere soort die werkt met koelelementen in een draagvest. „Deze kun je aantrekken onder dikke kleding, zoals een pak voor asbestsanering of een lasoverall”, weet De Vreugd.

De voordelen van de koelende producten zijn wat De Vreugd betreft duidelijk. „Met een coolvest aan presteren werknemers tijdens warm weer beter. Ze zijn alerter; dat is belangrijk wanneer ze met gevaarlijke apparatuur werken. Het ziekteverzuim ligt lager en ze voelen zich prettiger.” Dat blijkt volgens hem uit reacties die Wijngaarden Veilig Goed krijgt van gebruikers.

Tour de France

Hoewel Wijngaarden Veilig Goed liever op de hardwerkende Nederlander focust, merkt Slagboom dat ook de sportwereld de Inuteqvesten heeft ontdekt. „Wielrenners van de Tour de France hebben ze bijvoorbeeld aan.” Coolvesten zouden ook nuttig kunnen zijn tijdens de Nijmeegse Vierdaagse. Door de warmte vielen daarbij gisteren 800 van de 44.000 deelnemers uit, signaleert de verkoopleider.

De koelende kleding van Wijngaarden Veilig Goed is al twee tot drie jaar op de markt, maar is nog relatief onbekend. Slagboom: „Ik vind het vreemd dat bijvoorbeeld bouwvakkers wel vorstverlet krijgen, maar dat ze tijdens de 25 tot 40 dagen hitte elk jaar zo veel mogelijk moeten doorwerken met alleen maar een hitteplan.”

Vakbond

Hij is momenteel in gesprek met ministeries, inspectiediensten en vakbonden die het coolvest gaan inzetten bij de komende cao-onderhandelingen. De huidige hitteplannen zijn wat hem betreft hopeloos achterhaald. „Die zijn als paard en wagen in een tijd dat er ook auto’s beschikbaar zijn.”