Op 4 mei herdenken of kerken, of allebei?
In zeker vijftien kerken in Nederland gaan donderdagavond de deuren open voor een gebruikelijke weekdienst. Op het moment dat de kerkgangers samenkomen, vindt de Nationale Dodenherdenking plaats en houdt Nederland twee minuten stil om te herdenken. Hoe gaan de kerken hiermee om?
In de oud gereformeerde gemeente in Nederland te Leersum vindt donderdagavond een belijdenisdienst plaats waarin ds. A. Kort voorgaat. Scriba ouderling E. van Dijk liet donderdagmorgen desgevraagd weten dat de gemeente geen twee minuten stilte in acht neemt. „Maar wij houden wel dodenherdenking. Wij herdenken namelijk de Dode Die opgestaan is en leeft.”
Tegelijk geeft Van Dijk aan dat hij er niet per se gelukkig mee is dat de dienst met dodenherdenking samenvalt. „Maar we hebben een dienst nog nooit verzet vanwege de herdenking. We hebben geen eigen predikant en onze consulent is ziek, daarom zijn we blij dat ds. Kort vanavond kan voorgaan.”
Rond 4 en 5 mei staat de gemeente meestal wel stil bij de Bevrijding van 72 jaar geleden. „Onze laatste predikant –ds. E. du Marchie van Voorthuijsen, die in 1986 overleed– preekte rond deze dagen eens over Johannes 8:36: „Indien dan de Zoon u zal vrijgemaakt hebben, zo zult gij waarlijk vrij zijn.” Wij hebben later ook weleens een predikatie over deze tekst gekozen rond de Bevrijding.”
De hersteld hervormde gemeente (hhg) te Alblasserdam neemt donderdagavond voor het eerst tijdens een kerkdienst op 4 mei twee minuten stilte in acht. Ouderling A. Visser sloot dit kort met ds. J. van Meggelen, die voorgaat. „Het is gepast om stil te houden”, vindt Visser. „En het is ook praktisch, want de kans is groot dat je om 20.00 uur aan het zingen bent. We hebben het er nog even over gehad of het Wilhelmus gezongen zou kunnen worden na de twee minuten, maar het zingen van het volkslied binnen de eredienst is niet gebruikelijk.”
Op de vraag of overwogen is om de dienst te verplaatsen antwoordt scriba N. Verloop dat dit niet het geval is. En over de stilte in de dienst: „Dat had voor mij niet gehoeven.”
In de gereformeerde gemeente te Dinteloord preekt ds. J. W. Verweij, emeritus predikant uit Zwijndrecht. Hij heeft nog niet overlegd met de kerkenraad wanneer er een moment stilte in acht wordt genomen, maar hij weet wel dat het gebeurt. „We overleggen vooraf in de consistorie. Wat mij betreft doen we het voor of na de collecte.”
