Achter de dorpskerk ligt het Kerkspeelplein, een speelruimte die in 2006 werd aangelegd als gebaar van de kerk naar de buurt en de samenleving, waar kinderen kunnen spelen en waar jongeren uit het dorp elkaar kunnen ontmoeten. Er staan een duikelrekje en een veerwip, een knikkerkuil en een bank. Een tekst op een informatiebord van de kerk vertelt: „Wij staan midden in de samenleving en geven ruimte aan de jeugd.”

Binnen in de kerk is de afgelopen maanden hard gewerkt aan een herinrichting van het interieur. De kansel (uit 1676) staat niet meer in het midden, maar is iets meer naar rechts verplaatst, in de richting van de torenmuur. Waar hij stond, is nu een lege, witte wand ontstaan. Die moet gaan functioneren als een soort tekstscherm voor de beamer.

Liturgisch centrum

Ook de herenbanken zijn verplaatst. Het nieuwe liturgisch centrum kreeg een nieuwe lezenaar en een vierkante liturgische tafel op een verhoging. Er is meer speelruimte gekomen voor koor of cantorij. Links van de ingang staat, als een stil symbool van hoop en herinnering, een nieuwe doopvont.

Op de galerij in het transept staat een tweeklaviers orgel van de firma Reil uit Heerde (1971). Het tongewelf is niet meer donkerbruin maar lichtblauw met een goudgele bies aan de randen. De vloer is gelegd van tegels in antracietgrijs.

Tijdens de restauratie werd er nog een ontdekking gedaan. In een middeleeuwse muur stuitte men op een piscine uit ongeveer 1300, een nis in de koorwand van de kerk voor het verrichten van rituele hand- en vaatwassingen (kelken en schalen).

Aan de noordelijke kant van de Michaëlkerk bevindt zich het Michaëlhuis, een ontmoetingsruimte uit 2004. Binnen zit ds. P. F. Goedendorp, de predikant van het forensendorp Leersum. Hij heeft veel woorden paraat om zijn gemeente te typeren: eigentijds, open, gastvrij, vitaal.

De predikant kwam in 2011 naar Leersum. De vraag die hem werd gesteld was: „Help ons vernieuwen.” Hoe deed hij dat? „Met achting voor het historisch erfgoed en voor de traditie van de kerk hebben we een slag willen maken naar de moderne tijd. De Michaëlgemeente was van oudsher een confessionele gemeente, en ik wil het nog wel zo noemen, hoewel, etiketjes zijn gauw geplakt. Maar we wilden met de manier waarop we aan ons belijden handen en voeten geven meer aansluiting zoeken bij de veranderende samenleving. Leersum moet weer gaan merken dat er een Michaëlkerk in het dorp staat. Daar past een nieuwe interieur bij.”

De Michaëlkerk (gewijd aan de aartsengel Michaël) was voorzien van veel „zwaar en donker eikenhout.” „Het gebouw voegde zich niet naar de huidige liturgische setting, paste niet goed meer bij de nieuwe opvattingen. De kerk is nu veel meer de huiskamer van het dorp geworden.”

Oefenplaats

Wat is de boodschap op zondag? „Ik zeg het op de tast: de christelijke gemeente is een oefenplaats om samen te leven voor Gods aangezicht. En wij laten ons niet ringeloren door de ontkerkelijking. We willen leven vanuit hoop, die gegrond is in de opstanding van Christus. Daarmee trek ik al heel veel dogmatiek open. Zo zal ik het op zondag allemaal niet zeggen.”

De Michaëlkerk van Leersum wordt zondag weer in gebruik genomen.

Vorstelijke sporen in Leersum

In de Michaëlkerk van Leersum ligt Frederik van Nassau (1623-1672) begraven. Hij was een buitenechtelijke zoon van prins Frederik Hendrik. Van zijn vader had Frederik van Nassau het Kasteel Zuylestein bij Leersum gekregen.

Naast de oude dorpskerk staat de vroegere dorpsherberg King William, een rijksmonument uit de zestiende eeuw. De herberg is genoemd naar stadhouder-koning Willem III. In 1697 bracht Willem III een bezoek aan de heerlijkheid van Zuylestein. De stadhouder trof Willem Hendrik van Nassau echter niet thuis en overnachtte vervolgens in de herberg naast de Michaëlkerk. Later was de herberg in gebruik als gerechtsgebouw met kerkers in de kelder, als hotel en als boerderij met café. Nu is er een wijnhandel in gevestigd. De kerkers doen dienst als wijnkelder.