Hoeden maken is een ambachtelijk proces. Als het ontwerp geboren is en het materiaal er ligt, begint het werk. De stof wordt vochtig gemaakt, gevormd om een mal, verstevigd en vastgezet. Zowel met de bol als de rand zijn er veel variaties mogelijk in vorm en grootte. Zo veel hoofden, zo veel zinnen. De weg van idee tot hoed is geen snelle en gemakkelijke, wel een mooie. Alie Korevaar van Aliëlle Hoeden en Accessoires in Zeist laat er een stukje van zien.

Ooit werkte Alie als kleuterjuf, maar toen ze daar vanwege een ziekte mee moest stoppen, volgde ze in 1984 een cursus hoeden maken. „Ik was altijd al creatief, als kind maakte ik al petten en kleertjes voor mijn poppen.” Ze leerde de basistechnieken voor het hoeden maken en vier jaar later opende ze haar eigen hoedenzaak in Delft. Later verhuisde de winkel naar Zeist. In het pand aan de Slotlaan worden hoeden verkocht van diverse fabrikanten en ontwerpers en handgemaakte hoeden van Alie zelf. „In 2010 ben ik weer in de leer gegaan en ik volg nu nog steeds lessen bij de bekende hoedenontwerpster Marianne Jongkind.”

Alie werkt samen met de designers Eugenie van Oirschot en Yvonne de Bruin, van wie er ook hoeden in de winkel hangen. Soms vervaardigen zij een hoed die Alie ontworpen heeft. „Zij kunnen dat echt heel knap”, zegt ze. Ze laat een blauwe hoed zien en het materiaal waarvan hij gemaakt is: een lange, opgerolde strook bandstro. Door die steeds in de rondte vast te stikken ontstaat de hoed. Ze pakt het begin van de strook en probeert er een rondje van te vormen, de basis. „Alleen dit is al lastig. En het luistert nauw, als het bijvoorbeeld ovaal gaat lopen, krijg je zo’n vorm in je hoed.

Als Alie zelf een hoed maakt, doet ze dat in het woonhuis boven de winkel. Daar woont ze doordeweeks; op zondag woont ze met haar zus Fijke in Gouda. Vilt (voor winterhoeden) moet eerst verstevigd en gestoomd worden voordat je ermee kunt werken, en dat doet ze gewoon boven haar eigen gasfornuis. „Je hebt daar ook speciale stoommachines voor, maar dit vind ik veel prettiger werken. Boven een pan zet ik een metalen magnetronrekje waar de hoed op kan staan. Werkt prima.”

Vandaag werkt Alie in het atelier achter de winkel, met uitzicht op de tuin. Voor haar op de tafel staat een houten, bolvormige mal, een hoedenblok. Die zijn er in allerlei modellen. „Deze heeft een zachte, ronde vorm die veel mensen staat. Ik werk er graag mee. Om de bol is een zomerse, lila stof gespannen, zogeheten sinamay. Grote zilverkleurige punaises en een metalen ring houden met materiaal op zijn plek. Dit wordt een zomerhoed in opdracht van een klant.

Deze sinamay is vrij hard. Alie laat een stukje voelen. Om het te kunnen vormen, wordt de sinamay eerst een minuut of vijf geweekt in lauwwarm water. Daarna kan het materiaal om de houten bol worden gespannen. Daarbij is het opletten dat er geen plooien ontstaan. Als de stof droog is, wordt hij bewerkt met een verstevigingsmiddel, appret. „Dat is bij deze bol al gebeurd. Ik knip nu de onderste rand netjes af, en daarna haal ik de bol van de mal. Het is altijd weer spannend hoe hij eraf komt. Als blijkt dat hij te zacht is, moet hij nog een keer verstevigd worden. Ook dit is vakwerk, want de appret moet met een kwastje zo egaal mogelijk aangebracht worden. „Smeer je het ergens te dik, dan krijg je een dikke plek in de hoed.”

Als de bol af is, moet er een rand omheen komen. Ook die wordt gemaakt door sinamay over een mal te spannen en te verstevigen. Daarna wordt de rand aan de bol gezet, de hoed voorzien van een zogenoemde entree en eventuele garnering.

Zelf draagt Alie zondags in de kerk al zo’n tien jaar dezelfde hoed. Het laat volgens haar zien dat een hoed tijdloos kan zijn en een exemplaar van goede kwaliteit heel lang mee kan gaan. „En ik wil de kerk absoluut niet gebruiken als plek om te laten zien wat wij in huis hebben.”