Eind 2015 kwam Yona –wat staat voor ”You’re not alone”– voor het eerst naar buiten. Het maken van een app voor de smartphone was een van de doelen van de non-profitorganisatie. De tool moet eenvoudig werken. Je kiest iemand die je vertrouwt: een goede vriend of vriendin bijvoorbeeld. Samen met hem of haar spreek je af wat je doelen zijn. Bijvoorbeeld: wat wil je niet zien en hoeveel tijd per dag wil je maximaal op sociale media actief zijn? Die doelen voer je in de Yona-app in. Je vriend krijgt –net als jijzelf– een automatische melding als jij je doelen overschrijdt. En andersom ook: als je vriend zich niet aan de afspraken houdt, krijg jij een melding. Accountability, heet dat.

De achterliggende gedachte van Yona is helder. Middelkoop: „We geloven dat mensen kunnen elkaar helpen hun onlinegedrag prettig te houden. En dat niet via controle en begrenzing, maar door onderling vertrouwen, door transparant te zijn over je eigen internetgebruik en het voeren van het gesprek daarover.”

Normaalste zaak

Internetten was lange tijd een persoonlijk ding, aldus Middelkoop. „Het zou mooi zijn als we internetgedrag als iets van ons samen gaan zien. Je bent dan met elkaar verantwoordelijk voor verstandig internetgebruik. Het is dan ook de normaalste zaak van de wereld dat iemand anders –je vriend in Yona– je daarbij helpt, en dat je elkaar vertrouwt en daarom open wilt zijn over je onlinegedrag.”

Die vriend ziet overigens niet alles wat je online doet. Hij of zij krijgt alleen een melding als je je niet houdt aan het vooraf afgesproken doel. Dus: is je doel dat je in plaats van drie uur nog maar een uur per dag actief wil zijn op Facebook, dan ziet je vriend op het dashboard van de app dat je er meer tijd aan besteedt dan je zelf wilt. Welke video’s en berichten je daar ziet en op welke links je klikt, ziet je vriend niet. Middelkoop: „Privacy is voor ons van groot belang.”

Bewustwording is als eerste nodig, zegt Middelkoop. „Je kunt je gedrag pas veranderen als je weet welk gedrag je wilt aanpassen en waarom. En dan pas kun je goede doelen opstellen waarvoor je erg gemotiveerd bent.”

Vertrouwen

Middelkoop krijgt van ouders regelmatig de vraag of zij de Yona-app kunnen gebruiken met hun kinderen. „Dat kan, maar wel op basis van wederzijdse transparantie. Zoon en dochter zien het dus ook wanneer het een ouder moeite kost om zijn doelen te halen. Dat past mooi in de opvoeding: wederzijds vertrouwen en openheid.”

Bezorgde opvoeders vragen ook vaak of de app dé oplossing is voor goede media-opvoeding. „Dat een technische tool een alomvattende remedie is voor opvoedproblemen is echt te eenvoudig gedacht”, aldus Middelkoop. „Het duurt niet lang meer of jongeren hebben overal en altijd goedkope toegang tot snel internet. Ze zijn dan niet meer afhankelijk van het wifinetwerk thuis. De tijd is dan voorbij dat ouders het internetgedrag van hun kinderen kunnen beheersen. Wat wel belangrijk is: een goede relatie met je kind en de openheid en het vertrouwen samen het gesprek te voeren over internetgebruik. online Daarbij wil Yona helpen.”

In de eerste helft van 2016 wilde Yona de app op de markt brengen. Het is nog niet zover. „Als mensen zeggen dat het lang duurt voor de app er is, zeg ik: Inderdaad, dat klopt. De Yona-app is een product dat in deze vorm niet bestond. Het was technisch moeilijker om de tool te bouwen dan we van tevoren dachten. Het kostte meer tijd en geld dan we vorig jaar inschatten. Tegelijk ben ik er verwonderd over hoeveel steun er is voor Yona, ook in materiële zin.”

Goed nieuws

Er is goed nieuws, aldus Middelkoop. „De app draait nu voor zowel iOs als Android (de besturingssystemen van Apple en Google, GB). Daar zijn we blij mee. We zijn nu bezig de bètaversie te testen. Daarvoor schakelen we enthousiastelingen in die zich eerder bij ons aanmeldden. De komende weken willen we meer mensen uitnodigen om mee te doen aan deze tests.”

In het voorjaar van 2017 wordt de app beschikbaar voor iedereen. „We hebben liever een goed product voor een groeiende groep dan een onvolwassen product waar iedereen bij kan.”

De organisatie Yona is geen app-bouwer. „Yona wil een lifestylebeweging zijn voor en door jongeren. Daarom zijn er Yona-ambassadors, jongeren die voor groepen het Yonaverhaal vertellen en anderen enthousiast maken. Ik kan jongeren wel vertellen waarom het goed is dat ze zich bewust worden van hun mediagedrag en wat ze daaraan kunnen doen, maar het is toch veel mooier als jongeren dat zelf uitdragen?”

Yona bouwt op drie scholen voor voortgezet onderwijs aan Yonacommunities: groepen jongeren die enthousiast zijn over de manier van werken van Yona. „Die laten ander gedrag zien: dat het gewoon is in de pauze te ontspannen zonder smartphone, dat het normaal is om ’s nachts je telefoon uit te schakelen. We geloven in dit voorbeeldgedrag.”

Online kiezen en delen

• De Yona-app geeft inzicht in je internetgedrag.

• Bewustwording is een voorwaarde voor gedragsverandering.

• Via de app stel je online doelen vast die je deelt met een vriend.

• Realtime blijf je op de hoogte van elkaars status en uitdagingen.

• Met Yona moedig je elkaar aan tot een gezonde digitale lifestyle.