In de Kazachse hoofdstad Astana werd onlangs gesproken over de politieke toekomst van Syrië. In het land zelf voltrokken zich vrijwel gelijktijdig belangrijke ontwikkelingen. Allereerst brak in Idlib een broederstrijd uit tussen diverse gewapende milities.

De Amerikaanse luchtmacht heeft hier de afgelopen weken tientallen kopstukken van milities uitgeschakeld. Het betrof steeds gerichte aanvallen. Die maakten duidelijk dat de Amerikanen informatie hadden over de exacte locaties van deze militieleiders. Met als gevolg dat deze milities elkaar ervan begonnen te beschuldigen dat ze heimelijk met de Verenigde Staten samenwerkten. Een militieoorlog was het gevolg.

Ondertussen boekte Islamitische Staat op verschillende plaatsen in Syrië terreinwinst. De stad Deir al-Zor staat op het punt in handen van IS te vallen. Dat onderstreept het belang van de strijd tegen het terrorisme in Syrië. Er is echter sprake van botsende visies op de aanpak.

De westerse visie luidde altijd dat dit terrorisme niet overwonnen kan worden, zolang er geen politieke oplossing in Syrië is. Rusland claimde echter dat zo’n politieke oplossing onmogelijk is, zolang terroristen in grote delen van Syrië de dienst uitmaken.

Bijkomend probleem was bovendien dat landen als Turkije en de Arabische Golfstaten de Iraanse milities in Syrië eveneens als terroristen beschouwen.

De vraag is nu hoe de nieuwe Amerikaanse president Trump tegen de Syrische crisis aankijkt. Trump zei onder meer dat „de Syrische rebellen wellicht erger zijn dan Assad” en dat „we geen idee hebben wie in Syrië onze bondgenoten zijn.” Trump wil met Rusland gaan samenwerken om het terrorisme in Syrië uit te roeien. Hij lijkt zich minder druk te maken om de positie van de Syrische president Assad. Dit zal hem echter in conflict brengen met de Arabische Golfstaten, die Assad zien als een Iraanse pion.

Recent zijn de spanningen tussen Rusland en Iran over Syrië toegenomen. Rusland wil een grotere en blijvende invloed in het strategisch belangrijke Syrië, maar dat wil Iran ook. Iran begint zich steeds meer als een concurrent te manifesteren. Er zal voor Assad een moment gaan aanbreken dat hij moet kiezen tussen Moskou en Teheran. Om deze keuze te maken moet hij wél de standpunten van de nieuwe Amerikaanse regering kennen.

Een Russisch-Amerikaans akkoord om in Syrië te gaan samenwerken tegen IS, waarbij stilzwijgend het Syrische regime wordt geaccepteerd, is hierbij belangrijk. Onder patronage van zijn Russische beschermheer zou Assad dan Iran kunnen verzoeken zijn milities, waaronder Hezbollah, uit Syrië weg te halen.

In zo’n scenario zullen ook Turkije en de Golfstaten bereid zijn om Assad te gedogen, omdat hun probleem vooral Iran betreft.