Dat is de stelling van het boek ”The New Christian Zionism”, onder redactie van de Amerikaanse theoloog Gerald R. McDermott. Internationaal bekende theologen met diverse specialismen droegen bij aan de bundel, die drie hoofddelen bevat: historisch, Bijbels-theologisch en praktisch. In een vierde deel worden consequenties getrokken voor de houding van de kerk vandaag.

Met „zionisme” wordt de steun aan Israël bedoeld, om te kunnen wonen in een eigen land. Dit zionisme is uit de kerken weggeëbd, stellen de auteurs. Deels is dat te begrijpen, omdat veel christelijke zionisten hun ideeën vaak verpakten in specifieke verwachtingen voor Israël tijdens een duizendjarig rijk (het dispensationalisme). Hun visies zijn gepopulariseerd in boeken en films die heel concreet lieten zien wat er met Israël zou gaan gebeuren. Zo wil deze bundel het zionisme niet invullen. Men wil dat vernieuwen, door een betrouwbaar Bijbels fundament en door de afwijzing van het genoemde dispensationalistische raamwerk.

Vervangingsleer

Het historisch deel legt de wortels van de vervangingsleer bloot en laat de achtergronden zien van diverse christelijke visies die wél een aparte plaats aan Israël bleven toekennen.

Het Bijbels-theologische deel is het hart van het boek. Een oriënterend artikel pareert traditionele opvattingen van teksten die de vervangingsgedachte zouden ondersteunen. In zowel Oude als Nieuwe Testament is Gods zorg voor Zijn hele wereld voortdurend verbonden met Zijn specifieke aandacht voor het éne volk van Zijn belofte.

In drie grondige essays wordt dat uitgewerkt wat betreft Mattheüs, Lukas en Paulus. Een voorbeeld: bekend is dat het boek Handelingen start in Jeruzalem en eindigt in Rome. Met deze structuur laat Lukas zien hoe de belofte van Jezus vervuld wordt dat de apostelen Zijn getuigen zullen zijn in Jeruzalem, Judea, Samaria en tot aan de einden der aarde. De Messiaans-Joodse exegeet Mark Kinzer wijst erop dat er nog een andere lijn door Handelingen loopt, die minder bekend is. In elke fase vindt er een terugkeer naar Jeruzalem plaats. Bovendien spreekt er een verwachting uit het dubbelwerk van Lukas, dat Rome niet de laatste plaats van Gods plan is. Handelingen is eigenlijk nog niet af, want er zal opnieuw een toewending van de Heere naar Jeruzalem komen. Verrassend om dat te zien.

Een tweede Messiaans-Joodse exegeet, David Rudolph, bespreekt de brieven van Paulus. Hij weerlegt de stelling van de Britse theoloog N. T. Wright dat de echte familie van Abraham volgens Galaten te vinden is in de kerk, terwijl het „Israël naar het vlees” zich daar buiten heeft geplaatst. Hij ontzenuwt deze zogeheten ”transference theology” en wijst op de blijvende wederkerige betrokkenheid van Gods werk bij heidenen én Israël. Net als bij Lukas is deze verbondenheid ook in de toekomstverwachting van Paulus van grote betekenis.

Palestijnen

Een derde hoofddeel analyseert de houding van de kerk ten aanzien van het concrete Israël. Lastige kwesties worden niet ontweken. De laatste decennia staat de aandacht voor de situatie van Palestijnen een onbevangen zionisme in de weg. De theologische verbondenheid krijgt geen kerkelijke gestalte, soms omdat men zwijgt in verlegenheid, soms omdat men duidelijk stelling neemt tegen de politiek van de staat Israël.

De auteurs willen fouten van Israël niet verdoezelen, maar wijzen terecht op het gevaar dat er in de media een eenzijdig beeld ontstaat vanwege de underdogpositie van Palestijnen. Inzichtgevend zijn de artikelen over de betekenis van internationaal recht, en over de wijze waarop Israël met minderheden omgaat. Een Aramese christen in Israël, die zelf tot een minderheid behoort, onderstreept dat Israël principieel ruimte biedt aan aanhangers van andere religies, in tegenstelling tot omringende landen in het Midden-Oosten.

Steun

Laat de kerk beseffen dat wie bij God wil horen, bij de God van Israël hoort, dat Israël een plaats houdt in de plannen van God en dat dit volk een Bijbels recht heeft op land in het Midden-Oosten en onze steun daarvoor verdient – zo luidt de conclusie van de redacteur. Dit alles is niet bedoeld als vrijbrief; juist omdat het Woord van God de basis is, biedt dit de ruimte om ook Israëls verantwoordelijkheid te benoemen.

In dat verband zou de bundel wellicht iets genuanceerder kunnen spreken over de onlosmakelijke verbondenheid tussen Gods verbondsbelofte en het land Israël. De vragen die het land stelt aan het volk mogen wel wat scherper gearticuleerd worden.

Dat neemt niet weg dat het de moeite waard zou zijn om deze publicatie in het Nederlands te vertalen. Een aantal hoofdstukken over de houding van Amerikaanse kerken zou dan wellicht vervangen kunnen worden. De Bijbelse weergave is evenwichtig en de hoofdstukken over de praktijk geven veel feiten die het waard zijn om belicht te worden, om de beeldvorming over Israël ook in ons land in positieve zin bij te stellen.

>>christiansandisrael.org

Boekinfo

The New Christian Zionism. Fresh Perspectives on Israel & the Land, Gerald R. McDermott (ed.), uitg. IVP Academic, Downers Grove (VS), 2016; ISBN 978 0 8308 5138 6; 350 blz.; € 22,95.