„Beperkte bevoegdheden voor nieuwe bewind Irak”
Er kan slechts sprake zijn van beperkte bevoegdheden voor het Iraakse overgangsbewind dat op 30 juni wordt geïnstalleerd. Dat verklaarde de VN-vertegenwoordiger voor Irak, Lakhdar Brahimi, dinsdag tegenover de VN-Veiligheidsraad in New York. John Negroponte, Washingtons toekomstige ambassadeur in Bagdad, bevestigde dit tegenover de commissie buitenland van de Senaat in Washington.
Het moet volgens Brahimi mogelijk zijn om eind mei de overgangsregering samen te stellen. Die moet volgens hem bestaan uit een president, twee vice-presidenten, een premier plus een adviesraad. Hoe de nieuwe bewindslieden precies geselecteerd moeten worden is nog niet helemaal duidelijk. In een eerdere versie van zijn plan stelde Brahimi voor dit aan de bezettingsmacht over te laten, de voorlopige bestuursraad die door de Amerikanen werd benoemd, een groep Iraakse rechters en hemzelf.
Dinsdag benadrukte Brahimi dat het overgangsbewind beslist door de Irakezen zelf samengesteld moet worden. Hoe is dus nog niet helemaal duidelijk, maar het is volgens Brahimi „te doen.” Hij pleitte ervoor dat het nieuwe team eind mei bekend is, zodat de leden een maand de tijd hebben om zich in te werken. „Het is vooral noodzakelijk dat dit overgangsbewind een helder beeld heeft van zijn relatie tot de bezettende macht”, aldus Brahimi.
Hij erkende dat het huidige geweld in Irak een belemmerende factor kan vormen voor een soepele bestuursoverdracht, maar stelde daartegenover dat de overdracht van meer bevoegdheden aan de Irakezen zelf „sterk kan bijdragen tot meer veiligheid in het land.” Refererend aan de huidige spanningen rond de verzetshaarden Fallujah en Najaf benadrukte Brahimi dinsdag dat deze controverses niet met militair geweld opgelost kunnen worden. „Als men daar geen diplomatieke oplossingen voor vindt, dan heeft dat ernstige gevolgen voor de toekomst”, aldus Brahimi.
Beide conflicten vereisen inderdaad „veel diplomatiek inlevingsvermogen”, meende John Negroponte dinsdag tijdens zijn ontmoeting met de commissie buitenland van de Senaat. „Beschikt de overgangsregering straks over voldoende soevereiniteit om zulke conflicten zelf op te lossen?” wilde senator Chuck Hagel weten. Negroponte meent dat het zijn taak zal zijn om in dergelijke gevallen te zorgen voor „een dialoog” tussen de Amerikaanse militairen die na de bestuursoverdracht in Irak blijven en het overgangsregime. „Dat is de enige mogelijkheid zolang Irak zelf nog niet beschikt over voldoende veiligheidstroepen”, aldus Negroponte.
Hij herhaalde daarmee het standpunt van minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell, die eerder deze week tegenover het Britse persbureau Reuters ook sprak over de „beperkte soevereiniteit”, vooral op militair gebied, voor het Iraakse overgangsbewind.
Brahimi meent dat het overgangsbewind zich moet onthouden van het creëren van nieuwe wetgeving. „Het overgangsbewind is nog niet democratisch gekozen en moet zich daarom op dit gebied beperkingen opleggen. Dit bestuur heeft als voornaamste taak om de algemene verkiezingen in 2005 voor te bereiden. Na die verkiezingen kan er dan een nieuwe regering aantreden met voldoende democratische legitimiteit om ook nieuwe wetgeving te creëren”, aldus Brahimi.