Vrijwel alle medische beroepsgroepen reageerden vorige week verbaasd op de aankondiging van het kabinet om hulp bij zelfdoding aan levensmoede ouderen wettelijk mogelijk te maken. Die verbazing werd mede ingegeven doordat de adviescommissie voltooid leven, ingesteld door het kabinet, zich unaniem keerde tegen de komst van een nieuwe wet.

„Opmerkelijk”, noemt Glas, die erelid is van de Christelijke Vereniging voor Psychiaters, Psychologen en Psychotherapeuten, de conclusies van de adviescommissie. „Zeker van oud-SCP-directeur Paul Schabel, die de advies­commissie voorzat, werd een liberaal advies verwacht. Dat zelfs zo’n adviseur negatief is, lijkt me toch een helder signaal.”

Bij de beroepsgroepen die sceptisch staan tegenover de mogelijke komst van zo’n wet schaarde zich vanochtend ook de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. Had u dat verwacht?

„Het verrast mij niet. Het kabinet voorziet blijkbaar niet al te veel uitvoeringsproblemen wanneer zo’n wet eenmaal van kracht is. De beroepsverenigingen met wie ze blijkens die kabinetsbrief in overleg willen gaan, voorzien wel dat er allerlei complicaties kunnen ontstaan. Psychiaters vormen daar zeker geen uitzondering op.”

Heeft het kabinet de beroepsgroep nodig om de wet te realiseren?

„Dat hangt er mede van af hoe het de functie van stervenshulpverlener wil invullen. De kabinetsbrief maakt nog niet duidelijk wie ze daarvoor willen benaderen. Dat zou een bestaande beroepsgroep kunnen zijn die speciaal wordt bijgeschoold, maar de brief zinspeelt ook op een nieuw type hulpverlener dat speciaal daarvoor wordt opgeleid. Volgens het kabinet komen verpleegkundigen en psychologen daarvoor in aanmerking, omdat zij ervaring hebben met existentiële en psychosociale problematiek.”

Wat is volgens u de minst slechte variant?

„Beide zijn zeer problematisch. In de huidige euthanasiepraktijk spelen psychiaters een bescheiden rol. Een deel van hen ziet ruimte voor hulp bij zelfdoding, maar pas wanneer er na een zeer zorgvuldig proces is vastgesteld dat er geen reële behandelopties meer zijn voor patiënten die uitzichtloos en ondraaglijk lijden aan een psychiatrische stoornis. Dat maakt het vraagstuk van hulp bij zelfdoding voor deze categorie patiënten in hun beleving tot een medisch probleem.

Maak je artsen of psychiaters verantwoordelijk voor de levensbeëindiging van ouderen zonder medische klachten, dan zet je echt een nieuwe, fundamentele stap. Medici krijgen dan de mogelijkheid mensen te doden, niet als oplossing voor een medisch, maar voor een maatschappelijk probleem. Ik hoop dat het kabinet zich realiseert welk signaal we daarmee zouden afgeven richting kwetsbare ouderen. Zo’n regeling zou verschrikkelijk zijn.”

Even problematisch is volgens Glas het alternatief: verpleeg­kundigen of psychologen bijscholen tot stervenshulpverlener. „Bedenk dat zo’n functionaris ook degene is die het recept voor de benodigde, dodelijke middelen moet uitschrijven. Niet voor niets is dat nu voorbehouden aan de arts.”