Het idee voor het stripboek ”De klokkenluider van Wittenberg” (uitg. Jes!, Zoetermeer) kwam uit Vlaanderen. Theoloog Raymond R. Hausoul stelde een jaar of vijf geleden vast dat er eigenlijk maar heel weinig stripboeken over de Reformatietijd bestonden. Dus het zou goed zijn als er een kwam, zeker met het oog op de vijfhonderdste verjaardag van de kerkhervorming in 2017.

Ds. Hausoul schreef het scenario en de tekst van de 48 pagina’s tellende strip. Na een tijd van inlezen, deelde hij de cruciale momenten uit Luthers leven in korte scènes op. Zo ontstond er een pagina-indeling, voorzien met informatie voor de tekenaar. Welke historische feiten moeten erin, hoe zien de gebouwen er in de zestiende eeuw uit? En de kleding van de mensen?

„We wilden zoveel mogelijk rechtdoen aan de werkelijkheid”, zegt de predikant uit Ieper. „Het straatbeeld in de strip moest lijken op een foto uit die tijd. Voor ons als team was het immers van belang dat de strip niet alleen luchtig maar ook historisch correct was.”

De Vlaamse kunstenaar Michaël Verpeut deed het tekenwerk, zijn collega Veerle Biesbrouck de inkleuring. Meelezers, onder wie de Amsterdamse kerkhistoricus prof. dr. Mirjam van Veen, bewaakten de historische betrouwbaarheid van de strip.

Aan de ene kant wilt u recht doen aan de geschiedenis en aan de andere kant een mooi, spannend verhaal vertellen. Moeilijk, die combinatie?

„Nee, dat was geen probleem bij het uitwerken van de strip. In het bruisende leven van Maarten Luther zit voldoende materiaal voor een luchtig verhaal. Daarbij was het ook niet onze doelstelling om een academisch werk te schrijven over deze reformator. Door zijn levensverhaal te vertellen, willen we de zegenrijke invloed van Luther dicht bij de mensen brengen. Geschiedenis en een mooi verhaal gaan daarbij samen.”

Voor wie is het stripboek bedoeld?

Biesbrouck: „We richten ons op jongeren vanaf twaalf jaar, maar uit de eerste reacties vernemen we dat ook heel wat negenjarigen al van deze strip genieten. Het geeft hen een prachtig inzicht in het leven van Maarten Luther, de opkomst van de Reformatie en de invloed die deze heeft gehad in de zestiende eeuw.”

Het stripboek is bedoeld om de boodschap van Luther dichtbij te brengen. Goed evangelisatiemateriaal dus?

Verpeut: „Ik heb al wat materiaal gebruikt onder collega’s die niet met het Evangelie vertrouwd zijn. Het lezen van de strip vereist geen grote voorkennis. Vanuit het leven van Luther wordt het Evangelie prachtig naar voren gebracht. De genade van God die niet te koop of te verdienen is met goede werken, maar die tot ons komt door het geloof in Christus, staat in dit stripboek op de voorgrond. Niet de kerkleiders, maar de levende relatie met Christus staat centraal in het getuigenis van het Evangelie. Dat is een prachtige boodschap die iedereen mag horen.”

De makers van ”De klokkenluider van Wittenberg” stellen dat er in België veel mensen weinig bekend zijn met de Reformatie. De strip heeft dan wat toelichting nodig. „Zo gebeurde het wel eens dat vrienden dachten dat we aan een strip werkten over Martin Luther King”, zegt ds. Hausoul. „Het verhaal van Maarten Luther hadden ze nog nooit gehoord.”

In België zijn er daarom godsdienstleraren die de Nederlandse of Franse editie van de strip gebruiken voor hun onderwijs. Op die manier introduceren ze hun leerlingen in het thema van de Reformatie en het leven van Luther. „Wie deze Godsman eerst niet kende en zelfs niet wist wat er zich allemaal in zijn tijd afspeelde, raakt daar door de strip mee bekend. Het ABC van het Evangelie wordt er zichtbaar door gemaakt.”

Hoe staat het er in België voor met de aandacht voor de herdenking van 500 jaar Reformatie?

„Binnen de protestants-evangelische kerken wordt er ook in België aandacht besteed aan de Reformatie. Die aandacht is wel minder sterk dan in Nederland, wat vooral ligt aan de historische achtergrond. Onze situatie is wat dat betreft te vergelijken met het rooms-katholieke Nederlands Limburg. Termen als ”de Reformatie” worden gemakkelijk beperkt tot het vandalisme van de Beeldenstorm. Gelukkig zijn er in ons land enkele projecten, zoals kleine tentoonstellingen en boekuitgaven, die aandacht besteden aan het geweldige thema van de Reformatie.”

Kleuren over Luther

Bijna gelijktijdig met de ”De klokkenluider van Wittenberg” verscheen er onlangs nog een Nederlandstalig stripboek over de Duitse reformator: ”De geur van braadworst. Over het leven van Maarten Luther”. Dit beeldverhaal, gemaakt door Bernard Bos, kwam uit bij uitgeverij Om Sions Wil. Bij de strip hoort een kleurboek.

”De ontdekking van Maarten Luther” (uitg. De Banier) is een lees- en kijkboek over het leven van de zestiende-eeuwse kerkhervormer. De tekst is van Willemieke Kloosterman-Coster, de illustraties van Daan van Oostenbrugge. Ook daarbij verscheen een kleurboek.

Klik hiervoor alle artikelen uit het thema Reformatie