Er hebben zich op plaatselijk niveau grote veranderingen voorgedaan op het gebied van kerkelijke eenheid tussen de drie kerken die vertegenwoordigd zijn in het Gereformeerd Appèl: de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV), de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) en de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK). Dat zegt Klaas van Breugel, een van de contactpersonen. „Toen we begonnen waren er samensprekingen tussen 25 plaatselijke gemeenten. Nu werken er 150 kerken samen.”

Aanleiding voor de start van het appel vormde de herdenking van 100 jaar Doleantie, in 1992. De initiatiefnemers wilden mensen „wakker schudden”, zegt Van Breugel. „Ze vroegen aandacht voor de soms moeizame weg naar kerkelijke eenheid en wezen op het belang van gebed daarvoor.”

Wilde het appel ook bezinning op gang brengen?

„Vooral in het begin zijn er middagen georganiseerd met sprekers die een thema behandelden met betrekking tot eenheid. Later zijn we teruggegaan naar de kern, het gebed. Dat is omdat we het daar vooral van verwachten. De verdeeldheid die er is tussen kerken brengt ons tot schuldbelijdenis en verootmoediging.”

Is er verschil tussen hoe het thema kerkelijke eenheid nu leeft en 25 jaar geleden?

„Op het grondvlak is er veel gebeurd. Er zijn plaatsen waar de drie gemeenten die samenspraken, één werden. Elders kwam het tot zusterkerkerkenning en kanselruil.”

Wat heeft 25 jaar Gereformeerd Appèl opgeleverd?

„Het is vooral de vraag wat het met mensen zélf heeft gedaan. Christus bidt in het hogepriesterlijk gebed om eenheid. Ziende op alle verdeeldheid die er is, kun je je afvragen vanwaar die komt. Dan moeten we allereerst naar onszelf kijken. Staan wij de eenheid, waar Christus om bidt, in de weg? Als deze vraag is gaan leven, denk ik dat het appel daaraan heeft mogen bijdragen.”

Morgen is de laatste gebedsbijeenkomst. Waarom?

„De drie kerken spreken inmiddels op synodaal niveau met elkaar en met andere kerken. Daarom willen we richting de toekomst breder kijken. Het hervormingsjaar 2017 vormt daarvoor een goede aanleiding. We hopen dat organisaties in de breedte van de gereformeerde gezindte het gebed gaande willen houden. Mogelijk kan het Contact Orgaan Gereformeerde Gezindte (COGG) een rol spelen bij het zoeken naar mogelijkheden voor een vervolg op de gebedsbijeenkomsten.”

Op welke wijze wordt morgen stilgestaan bij het 25-jarig bestaan?

„Tijdens de bijeenkomst wordt een jubileumbundel gepresenteerd. Het is een soort historisch document waarin de sfeer in de gebedsbijeenkomsten naar voren komt. De overdenkingen uit de afgelopen 25 jaar zijn gebundeld. Ze vormen opnieuw een appel om te volharden in het gebed voor eenheid. Een bemoediging voor hen die zich vanuit de Schrift op eenheid oriënteren.

Ondanks dat er gemeenten tot elkaar kwamen, ontstonden er ook weer kleine afscheidingen. Dat is verdrietig en bepaalt ons bij onze schuld. De Schrift leert: wij hebben het gedaan. Het is onze schuld. Als wij dat beseffen, gaan we groter over God denken. Wij bestaan in Zijn geduld.

Dat Hij trouw is, geeft ook ontspanning bij het zoeken naar verbondenheid. Het is Zijn kerk en Zijn zaak. Als Jezus terugkomt, waarmee zijn we dan bezig? Met ons te profileren ten opzichte van elkaar? Of met elkaar te zoeken, met alle verschillen die er zijn, omdat we allen van genade moeten leven? Het Gereformeerd Appèl heeft niet het doel gehad de veelkleurigheid af te schaffen, maar daarin de eenheid te beleven. En om af te leren te zeggen of te denken dat wij de ander niet nodig hebben.”