De handreiking zal in november verschijnen. Omdat het een bundeling moet worden van ideeën en suggesties, riep de werkgroep Vieren van de Raad van Kerken kerkbezoekers en anderen eerder dit jaar ertoe op om met tips en ervaringen te komen.

Bij het afscheid nemen van een overledene kunnen verschillende uitingen het begin vormen van een ritueel, zegt algemeen secretaris drs. K. van der Kamp desgevraagd. „Je kunt een brief, een dagboekfragment of een gedicht lezen, een foto van iemand bekijken, een kruisje ophangen, een kaarsje branden of iets doen met symbolische voorwerpen.”

De Raad van Kerken kreeg ook reacties van mensen die geen bijzondere momenten kennen. Iemand zei: „In mijn traditie zijn de sacramenten heel belangrijk, en ik zie het vooral als mijn taak om de beleving daarvan te verdiepen en niet te zoeken naar rituelen om mensen aan te spreken.”

De meeste kerken hebben vooral rituelen voor kinderen en jongeren, aldus Van der Kamp. „Ze kennen doop of kinderzegen; de overgang van de zondagsschool naar de kindernevendienst, vormsel of openbare belijdenis. Daar horen zinvolle handelingen en rituelen bij. Daarna wordt het stiller. Het heilig avondmaal en de eucharistie gaan als het ware mee het leven door. Maar wil je mensen bereiken, dan is het nuttig ook rituelen te hebben die niet met dit sacrament samenvallen.”

Een belangrijke vraag is volgens Van der Kamp of christenen gebruik kunnen maken van „seculiere rituelen” die niet naar het werk van God verwijzen. „Denk bijvoorbeeld aan publieke momenten, zoals de Nationale Dodenherdenking en de viering van Bevrijdingsdag. Zijn de dan gekozen rituelen zinvol en moet je die verder ontwikkelen, omdat mensen er op een bepaalde manier voeling door krijgen met een bovennatuurlijke manier van kijken naar het leven?”