Vorig jaar deed de Europese Groep van Mediatoezichthouders (ERGA) onderzoek naar mediabescherming van minderjarigen en publiceerde een rapport hoe deze bescherming zou kunnen verbeteren.

Enkele van de aanbevelingen uit het rapport waren: betere hulpmiddelen die ouders in staat stellen hun kinderen te beschermen, zelfregulatie aanmoedigen en de bescherming gelijktrekken voor wat via tv of internet bekeken wordt. Het merendeel van onze aanbevelingen werd opgenomen in de aangepaste Europese richtlijn.

Facebook

De urgentie om minderjarigen te beschermen is groot en wordt alleen maar groter. Minderjarigen hebben eenvoudig toegang tot schadelijke inhoud op platforms als YouTube en Facebook. Dit materiaal is soms ronduit stuitend: executies, mensen die door een bende worden afgeranseld, verslaafden die drugs gebruiken, vrouwen die bruut worden misbruikt, bloedige details van een ongeluk of tekenfilms vol vuil taalgebruik.

Stel je eens voor dat uw zoon of dochter dit bekijkt op zijn of haar iPad of computer. Het veroorzaakt verwarring en walging. Dergelijke beelden wekken de indruk dat sadisme, een lage seksuele moraal, geweld en grofheid normaal, vermakelijk of stoer zijn. Het beïnvloedt hun zelfbeeld, de manier waarop ze in de toekomst relaties aangaan en de manier waarop ze ooit zelf kinderen zullen opvoeden. Dit schaadt niet alleen hen, maar de hele samenleving.

ERGA merkt dat ouders steeds bezorgder worden en de frustratie groeit omdat ze de hulpmiddelen missen om hun kinderen te beschermen. Hoewel dergelijke middelen al bestaan, en de media-industrie de eerste stapjes heeft gezet om ze te gebruiken, blijft het problematisch dat er te veel verschillende initiatieven zijn en er sprake is van een gebrek aan coördinatie.

Het gegeven dat de media-industrie erin slaagt om materiaal waar copyrights op zitten te beschermen, toont aan dat een effectievere en efficiëntere benadering mogelijk is.

ERGA gelooft dat er een systeem (bijvoorbeeld een filter) nodig is dat op alle platformen en apparaten werkt. Een systeem dat gemakkelijk in gebruik is, universeel toepasbaar en ook nog eens rekening houdt met culturele verschillen. Zo’n systeem moet robuust zijn, in kunnen spelen op verschillende situaties en in staat zijn minderjarigen van verschillende leeftijden te beschermen.

Morele plicht

Aanpassing van de ERGA-richtlijnen stelt de media-industrie in staat zo’n systeem te ontwikkelen. Ik heb goede hoop dat de industrie dit ook oppakt, en wel om twee redenen.

Ten eerste is het een sociale verantwoordelijkheid van de media-industrie. Haar positie als maker, verspreider of doorgever van media geeft haar de morele plicht de meest kwetsbare groepen in de samenleving te beschermen.

Ten tweede zijn er ook financiële voordelen te behalen voor de media-industrie. Ouders zullen de apparaten en platformen kiezen die de beste bescherming bieden voor hun kind. Dit kan ertoe leiden dat het bieden van meer bescherming de concurrentiepositie versterkt. Dan wordt er immers meer gebruikgemaakt van het platform, wat weer leidt tot hogere inkomsten aan advertenties en abonnementen. Doen aanbieders niet mee, dan geldt het omgekeerde. Als ouders klagen over de diensten en daarom overstappen, zal de reputatie van dergelijke bedrijven schade oplopen en zullen hun inkomsten dalen.

Filteren

Commerciële bedrijven zullen in een zo vroeg mogelijk stadium betrokken willen worden bij het ontwerp en de invoering van een dergelijk systeem. Zo voorkomen ze dat ze later alsnog kosten moeten maken als meedoen verplicht gesteld wordt. Bedrijven die aan de kant blijven toekijken, zullen ontdekken dat het veel duurder is later hun software, netwerken en zelfs hun hele bedrijfsvoering aan te passen.

Audiovisuele media zijn een prachtige bron van entertainment, kennis, ideeën en cultuur. De media helpen ons de volgende generatie ouders en leiders te vormen. Dit moet echter wel op een zorgvuldige en verantwoorde wijze plaatsvinden. Daarom moeten we minderjarigen zo goed mogelijk beschermen tegen schadelijk materiaal.

De herziene Europese richtlijnen kijken niet langer alleen naar wat via televisie binnenkomt, maar betrekken dit op alle media. De ruimte is nu gecreëerd om een goed Europees beschermingssys­teem te ontwikkelen. ERGA verwacht dat de media-industrie, in samenwerking met andere betrokken partijen, het niet af laat weten maar de handschoen oppakt.

De auteur is voorzitter van de Europese Groep van Mediatoezichthouders (ERGA). ERGA adviseert de Europese Commissie. Dit artikel is een bewerking van de lezing die zij vrijdag hield tijdens de EU-conferentie in Bratislava over mediatoezicht.