Maandagmiddag. Schiphol krijgt hoog bezoek. Het staatshoofd komt persoonlijk de jarige luchthaven in de Haarlemmermeer feliciteren. Een speurhond snuffelt eerst in alle plantenbakken naar explosieven. Zwaarbewapende marechaussees surveilleren, machinepistool in de aanslag. Achter de dranghekken staat meer pers dan publiek.

Piloot

De koning rijdt voor in zijn donkerblauwe, gepantserde Audi A6. Schipholtopman Jos Nijhuis wacht hem op. Vervolgens krijgt Willem-Alexander een rondleiding over de luchthaven. Bekend terrein. De koning komt regelmatig op Schiphol. Als passagier, maar ook als piloot. Al bijna dertig jaar. „Ik ben nog van vóór gps.” De koning is in de wolken. „Vliegen blijft een van de mooiste ervaringen.”

Op het Panoramaterras blikt de koning terug op 100 jaar Schiphol en zijn eigen vliegactiviteiten. In zijn begintijd startte de vluchtvoorbereiding nog met het uitdraaien van pakken papier. Sinds enkele weken zijn alle printers in het bemanningcentrum verwijderd. Een vlieger pakt tegenwoordig z’n iPad.

Willem-Alexander spreekt zijn respect uit voor alle mensen die er in ploegendiensten voor zorgen dat alles –24 uur per dag– op rolletjes loopt. Volgens hem komen op Schiphol veel belangen samen, op het gebied van omwonenden, milieu, veiligheid en van internationaal tot nationaal, regionaal en lokaal. „Schiphol slaagt er telkens weer in bruggen te slaan tussen uiteenlopende belangen en samen met betrokkenen oplossingen te bedenken die voortgang mogelijk maken. Dat maakt het een luchthaven van wereldklasse.”

::

Honderd jaar Schiphol is een mijlpaal voor heel Nederland. „Schiphol is van ons allemaal. Schiphol, KLM en de andere airlines verbinden ons met de hele wereld. Meer dan 320 bestemmingen zijn rechtstreeks te bereiken. Dat levert ons allemaal een beetje extra vrijheid op. Schiphol geeft ons vleugels.”

Met bijna 63 miljoen reizigers dit jaar loopt Schiphol tegen de grenzen van zijn capaciteit aan, zegt topman Nijhuis. De luchthaven houdt rekening met een groei naar 80 miljoen reizigers en bereidt zich daar met fikse investeringen in infrastructuur op voor.

Nijhuis noemt uitbreiding noodzakelijk, maar vindt „ongebreidelde groei” geen optie. Schiphol heeft directe verbindingen met de relevante culturele, politieke en economische centra in de wereld. Alle overstapmogelijkheden meegeteld is Schiphol volgens hem de op een na best verbonden luchthavens ter wereld.

Concurrentie

De topman wil de beperkte groeiruimte benutten om die positie te versterken. Daarom geeft Schiphol de voorkeur aan vluchten die het belangrijkst zijn voor Nederland, bijvoorbeeld naar grote zakelijke bestemmingen. Aanbieders van vakantievluchten zouden met lagere tarieven „verleid” moeten worden om te kiezen voor Eindhoven en Lelystad.

De concurrentie zit niet stil, waarschuwt koning Willem-Alexander. „Enkele andere hubs groeien als kool.” Dat vraagt volgens de vorst om „alertheid.” Want als een luchthaven deze knooppuntfunctie verliest, is dat onomkeerbaar. „Wij vliegen als het ware op de vleugels van de transferreizigers mee.” Haken die overstappende reizigers af, dan valt de basis onder Schiphol weg.

Schiphol is volgens Nijhuis de enige internationale luchthaven die zich nog op de oorspronkelijke locatie bevindt. „Dat is natuurlijk uiterst charmant en historisch interessant. Maar die locatie bevindt zich wel midden in een druk bevolkt en intensief gebruikt gebied.”

De pioniersgeest waarmee Schiphol ooit begon, bestaat honderd jaar later nog steeds. „We willen vooroplopen”, verklaart de topman. „De grootste luchthaven ter wereld kunnen we niet zijn. Wel de beste op het gebied van duurzaamheid, innovatie en kwaliteit.”

Na de officiële plichtmatigheden begeeft de koning zich naar de rand van het Panoramaterras. Beneden op het platform staan een oude Dakota en de nieuwste KLM-Dreamliner opgesteld. Een handvol blauwe bagagekarren vormen samen de cijfers ”100”. Brandweerwagens geven met waterbogen een eresaluut. Een piloot zwaait met een vlag uit de cockpit. ”#Oranje boven”.

::