In de jaren tachtig timmerde John Wimber met zijn Toronto-blessing –gericht op bijzondere tekenen en wonderen– aan de weg in charismatische kringen. Hij behoorde tot de meest prominente vertegenwoordigers van de zogeheten „derde golf”, een nieuwe „apostolische reformatie.” De pinksterkerken beogen een terugkeer naar het apostolisch christendom.

Bewegingen die na ‘Toronto’ in het voetspoor van Wimber gingen, zoals ”Catch the Fire”, ”Iris-Arco Ministries” en ”Global Awakening” (onder leiding van Randy Clark), benadrukken nog steeds het zich openstellen voor de kracht van de aanwezigheid van God. Deze post-Toronto-organisaties zien met zorg het oorspronkelijk vuur van de pinksterkerken verflauwen en het aantal „postcharismatici” en „postpentecostalen” toenemen.

De overtuiging van Clark, evenals van zijn voorganger Wimber, is dat opwekking, genezing en profetie aan te leren zijn en dat álle christenen geestelijke gaven bezitten, waarvan ze zich bewust gemaakt moeten worden. Kenmerkend is verder de belangrijke rol van luide muziek die mensen in een soort trance en intimiteit met God moet brengen.

Niet neutraal

De pinksterkerken benadrukken dat exegese niet neutraal is maar onder de leiding van de Heilige Geest moet staan, stelt Rickie D. Moore in het nummer. Ook de Bijbelse interpretatie moet „op het altaar” worden gebracht, dat wil zeggen: geheiligd.

Bijbelkritiek wordt gezien als het bouwen van de toren van Babel. In de academische theologische wereld heerst volgens Moore een kritische kijk op de Bijbel. Daartegenover bepleit hij een „pneumatische hermeneutiek”, geleid door de Geest van de levende God. Deze draagt niet alleen kennis van de Schrift over, maar schrijft ook de inhoud ervan in het menselijk hart.

De pinkstertheologie benadrukt steeds meer het belang van de preek, aldus Moore. Als de Heilige Geest werkt, dan doet Hij dat door de preek. Dat gebeurt op krachtige wijze, door de overtuigende manier waarop de voorganger zijn boodschap brengt.

De andere kant is dat pinksterprediking zich nogal eens kenmerkt door „slechte exegese, valse theologie en emotionele excessen”, stelt Adam G. White. „In feite zien pinksterpredikers vaak hun gebrek aan opleiding en hun methode van prediken voor de vuist weg als hun kracht.”

Lichteffect

Kenmerkend voor de pinksterkerken is ook de dynamische eredienst, met speciale lichteffecten, professionele presentaties en multimediatechnieken. Het leunen op de techniek heeft volgens White de pinksterbeweging vanaf het begin gekenmerkt. Dit kwam tot uiting in onder meer het gebruik van radio en televisie.

Het verklaart volgens hem zelfs voor een belangrijk deel het „succes” van het pentecostalisme, vooral in de moderne megakerken.