De laatste tijd las ik verschillende keren over predikanten die afraden om de boeken van Tim Keller en Dietrich Bonhoeffer te lezen (onder andere RD, 13 juni). Natuurlijk mag iedereen vragen stellen bij deze auteurs en de betekenis van hun werk. Vragen heb ik ook. En natuurlijk mag een predikant hierin geestelijke leiding geven. Dat is ook zijn taak. Toch zou ik enkele kanttekeningen bij deze oproepen willen plaatsen.

Allereerst is het bepaald niet vanzelfsprekend om Bonhoeffer en Keller in een adem te noemen. Het zijn auteurs die in onze tijd veel gelezen worden, ook door christenen uit de achterban van het RD. Wat dat betreft horen ze bij elkaar. Maar wat betreft hun tijd en context zijn ze heel verschillend. Ook hun theologie is heel verschillend. Wie de preken van Keller luistert en bijvoorbeeld zijn recente boeken over het gebed en de prediking leest, kan toch onmogelijk volhouden dat Keller niet gereformeerd is? Als we gereformeerd tenminste opvatten als hartelijke verbondenheid met de gereformeerde belijdenisgeschriften. Dat wil niet zeggen dat je dan geen vragen kunt hebben, maar dan moeten deze vragen wel op de juiste manier verwoord worden. Anders doe je hem geen recht.

In de tweede plaats moeten we ons afvragen waarom we auteurs als Bonhoeffer en Keller zouden moeten lezen. Ik wil me daarbij beperken tot Keller. De predikanten die het lezen van Keller afraden, argumenteren vaak zo: Zoek het maar bij auteurs als Augustinus, Calvijn en Brakel. Die zijn veel betrouwbaarder. Als ik moet kiezen, zou ik Augustinus, Calvijn en Brakel ook verkiezen boven Keller. Maar waarom zou ik moeten kiezen? Ik lees Keller náást Augustinus, Calvijn en Brakel omdat ik geloof dat God mij niet alleen wil leren door gelovigen van langer geleden, maar ook door gelovigen van vandaag. Dat heeft alles te maken met de gemeenschap der heiligen: dat je wilt leren van de kerk van alle tijden (de 4e eeuw, de 16e en 17e eeuw, maar ook de 21ste eeuw) en van alle plaatsen (Geneve en Dordrecht, maar ook New York).

Wat kunnen we van Keller leren? Keller helpt ons het Evangelie in onze seculiere, postchristelijke tijd ter sprake te brengen. Boven alles is Keller een ‘updater’, iemand die veel wijsheid van de Heere God gekregen heeft om de boodschap van de Bijbel en de traditie van de kerk door te geven aan zowel seculiere ongelovigen als geseculariseerde gelovigen in onze tijd, zodat ze het confronterende en bevrijdende Evangelie van Jezus Christus echt horen. Ook iemand als ds. G. Boer had al veel inzicht in de moderne tijd en de moderne mens. Laten we er ons voordeel mee doen. Maar er is sinds zijn dood in 1973 wel wat veranderd. Daar mogen we niet aan voorbijgaan.

Ook denk ik aan Kellers apologetische manier van theologiseren. Hij heeft veel aandacht voor twijfel, aanvechtingen en bezwaren om te geloven. Tegelijkertijd is hij diep overtuigd van de kracht, de waarheid en de relevantie van het christelijk geloof en laat hij –rustig, weloverwogen en nooit schreeuwerig– zien dat geloven niet alleen een zaak is van je hart of je gevoel, maar ook van je denken. Als de Heilige Geest je tot geloof brengt, komt daar je hele mens-zijn in mee.

Nog een reden om Keller te lezen is de manier waarop hij in zijn werk het Evangelie centraal stelt. Niet voor niets is hij een van de oprichters van The Gospel Coalition. Ook als hij bijvoorbeeld heel praktisch schrijft over het huwelijk (”Het Huwelijk”) of heel existentieel en soms ook filosofisch over het lijden (”Aan Gods hand door pijn en lijden”) gaat het eigenlijk over de Heere Jezus en Zijn werk.

De dingen die je bij Keller tegenkomt, vind je overigens ook terug bij andere nieuwe calvinisten. Ik denk bijvoorbeeld aan John Piper en Kevin DeYoung. Recent verscheen het boek van DeYoung over homoseksualiteit in Nederlandse vertaling. Een aanrader! Niet alleen om de evenwichtige Bijbelse inhoud en de manier waarop hij geestelijke leiding geeft bij zo een teer, lastig en urgent onderwerp, maar ook om de hedendaagse en aansprekende verwoording van die Bijbelse inhoud.

Kortom, lees Augustinus (ondanks zijn kerkleer waarbij best grote vragen te stellen zijn), lees Calvijn, lees Brakel, maar lees ook Keller en andere hedendaagse auteurs. Ik ben ervan overtuigd dat we Augustinus, Calvijn en Brakel, maar vooral de Bijbel zelf dan beter kunnen verstaan en toepassen.

De auteur is hervormd predikant te Nijkerk.