De kerk in Europa is ooit begonnen toen een man uit Macedonië de oproep tot Paulus deed: Kom over en help ons. Toen werd het Evangelie verspreid tot aan de einden van Europa, tot aan Gorinchem toe, vertelde prof. dr. H. van den Belt, hoogleraar theologie namens de Gereformeerde Bond in Groningen. „Reden voor verwondering, daarom: geen zending zonder verwondering. De Heere heeft het hulpgeroep gehoord, eeuw in eeuw uit. God heeft ons niet aan ons lot overgelaten.”

Naast de verwondering, past ons ook schaamte. Van den Belt: „Wat hebben wij ervan gemaakt? Er kwam verdrukking, van buiten én van binnen. De kerk kreeg te maken met verdeeldheid en verwarring. Christenen verdrukten elkaar en verscheurden het lichaam van Christus. Verleidingen kwamen op, dwalingen, vragen bij de boodschap van het heilig Evangelie.”

Tenslotte kwam er verkilling. „De kerk raakte met zichzelf bezig en had geen woord voor de wereld. De wetteloosheid en secularisatie namen in Europa toe.”

Toch eindigde Van den Belt positief. „Er is hoop voor God en de kerk, Hij ontfermde zich over een wereld in zonde en schuld. De velden zijn nu wit om te oogsten.” Maar Van den Belt gaf ook huiswerk mee „De kerk heeft te veel gedacht vanuit Rome, Genève, Wittenberg, Ulrum en Driebergen. Maar niet vanuit Jeruzalem, waar het allemaal begonnen is. Het Evangelie zal eens als een boemerang terugkeren naar Jeruzalem en dan zal ook geheel Israël zalig worden.”

Parijs

Ds. Samuel Foucachon vertelde over zijn werk in Quartier Latin, hartje Parijs. Het is een wijk met hoogopgeleiden, een wijk van schrijvers en kunstenaars, met veel belangstelling voor cultuur. Fransen zijn meer agnost dan atheïst, zo was zijn ervaring. Ook heeft men een zwak voor de gevestigde kerken. „Als er specifieke problemen zijn en geestelijke nood, weten de Fransen de weg wel naar deze kerken te vinden.”

Daarom benadrukt ds. Foucachon de historische wortels van zijn gemeente die 450 jaar oud is en teruggaat naar een tijd toen er duizenden hugenoten in Parijs woonden en tal van drukkerijen protestantse literatuur produceerden. Ds. Foucachon merkte bij Fransen een culturele gevoeligheid voor muziek, wat een ingang kan zijn voor het geloof. Daarom moet de muziek ook goed voorbereid worden in de gemeente die bijeenkomt in een theater. Hij vertelde hoe mensen tot geloof en verdere verdieping kwamen.

Viat Karriqi Taja vertelde over haar werk in de vrouwengevangenis in Tirana in Albanië. Vrouwen hebben weinig rechten in Albanië, en dat is ook merkbaar in de gevangenis. Zo kunnen kinderen soms hun eigen moeder niet bezoeken. Taja doet bijbelstudie met vrouwen en die delen het Evangelie weer met anderen. Een van de vrouwen zei: „Ik ben blij dat ik in de gevangenis ben gekomen want ik ben hier gelukkiger met Jezus dan zonder Hem buiten de gevangenis.” Christenen staan er ook bekend om dat ze nieuwkomers in de gevangenis opvangen en deze weer hoop even. Taja las twee getuigenissen van vrouwen wier leven door het Evangelie radicaal veranderde.

Akil en Lindita Pano vertelde over de groei van de kerk in Albanië. In 1991 viel het communisme en zendelingen uit de gehele wereld brachten het Evangelie. Sindsdien groeit de kerk sterk. Hoewel Akil de secularisatie overal ziet toenemen, ook in geheel Europa, is God nog steeds aan het werk en op zoek naar verloren zonen. Tachtig procent van zijn gemeente in Tirana heeft een moslimachtergrond. Toegewijde mensen gaan in wijken en dorpen om de boodschap ”Jezus leeft” te brengen.

Zijn vrouw Lindita: „Er is een leegte in elk menselijk hart die alleen door Jezus gevuld kan worden. God houdt van de Albaniërs en die boodschap moeten ze horen. We zijn veertien jaar geleden met twee mensen begonnen, nu zijn er 250 leden. God bouwt Zijn kerk, het is niet het werk van de mens, maar van de Heilige Geest.”

Opnieuw beginnen

Opnieuw beginnen, daar weet ik wel van, zei Harriëte Smit uit Frankrijk. Zij verhuisde van Bordeaux naar Aix-en-Provence, waar zij als jongerenadviseur van een landelijke protestantse kerk werkzaam is. „Frankrijk seculariseert snel, wat een goede spiegel is voor Nederland. Maar God werkt door de kleine ontmoetingen heen. Als God opnieuw met mij begint, in een verpauperde, Arabische wijk, waarom zou Hij dat niet doen met de kerk die al eeuwen bestaat?”

De kerk in Frankrijk is wel erg klein, soms niet meer dan tien of twintig personen tijdens diensten, maar niet leeg. „Een eeuw geleden waren de kerken nog vol, waar is het misgegaan?”, zo vroeg zij zich af. Doel van haar werk is om gemeenten bemoedigen en voorgangers op eenzame plekken te steunen die niet in staat zijn om jongeren te begeleiden. „God is op zoek naar het ene verloren schaap. Misschien wil God dat wij juist investeren in die ene persoon. Mijn ervaring is: Hoe intiemer je met God bidt, hoe meer je van mensen leert houden.”

GZB-bestuurslid Nico de Waal deed voorbede voor de zendingswerkers wereldwijd in de vijf verschillende werkvelden. Europa valt onder ”de lege kerk”, onderscheiden van onder meer de groeiende kerk in Afrika en de bedreigde kerk in Midden-Oosten.

Tijdens een workshop vertelden ds. C. van den Berg, hervormd predikant in Ouddorp, en zijn vrouw over hun evangelisatiewerk in de gevangenissen in Roemenië. Het beurde hem op als hij zag hoe de uitdrukkingsloze gezichten van gevangenen zichtbaar gingen glinsteren als zij de radicale boodschap van het Evangelie hoorden. Daar mag de kerk in Nederland wel eens wat meer van hebben, zo vond de predikant. „Ik heb wel eens gezegd: in de cel voel ik me vrij, in de kerk soms gebonden.”

Bekijk hier de video