Dr. Plaisier op predikantenconferentie Gereformeerde Bond: Hoog tijd dat christen zijn plaats weet
ELSPEET. De kerk is gemarginaliseerd en moet wennen aan haar minderheidspositie in de samenleving. Het is hoog tijd dat christenen dat tot zich door laten dringen, vindt dr. A. J. Plaisier.
De scriba van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) sprak vrijdag in Elspeet op de predikantenconferentie van de Gereformeerde Bond. Thema van de tweedaagse bijeenkomst, die ongeveer tachtig predikanten trok en vrijdag eindigde, was ”Een kerk die (over)leeft”. Centraal stond het boek ”Vreemdelingen en priesters” van prof. dr. Stefan Paas, hoogleraar missiologie aan de Theologische Universiteit Kampen en hoogleraar missiologie en interculturele theologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Pelgrim
Dr. Plaisier vindt de beelden van de kerk in ballingschap en diaspora bruikbaar, hoewel hij zelf liever het beeld van de pelgrim hanteert. Het begrip priesterschap neemt in het boek een te centrale plaats in, vindt hij. „Als het priesterschap zo sterk wordt benadrukt, wordt de kerk een instituut van heilsbemiddeling.”
De scriba vindt niet dat het boek van prof. Paas op één hoop mag worden gegooid met de nota Kerk 2025, over de toekomst van de Protestantse Kerk. Wel zijn er overeenkomsten, want ze willen allebei een antwoord geven op de gemarginaliseerde kerk in een geseculariseerde samenleving. „Omdat de kerk niet langer verder kon leven in de verbeelding dat zij in een christelijke cultuur leefde, moest er bezinning op de eigen identiteit en op de essentie van het kerk-zijn komen”, aldus dr. Plaisier.
Volgens hem bestaat de essentie van de kerk in de combinatie van Woord en sacrament. Dat is een punt dat in het boek van prof. Paas niet tot het wezen van de kerk hoort.
Dr. Plaisier, die vrijdag afscheid neemt als scriba van de Protestantse Kerk, wil de volkskerkgedachte niet koesteren. „Die tijd is voorbij. We hoeven niet geobsedeerd te zijn door gebouwen. De kerk mag onderdak bieden aan de Woordverkondiging en de sacramentenvierende gemeenschap.”
In het boek van prof. Paas wordt de profetische taak van het kerk-zijn onderbelicht, stelde dr. Plaisier. „Waar blijft dan de clash van Christus met de cultuurmachten? Want het profetisch karakter van de kerk ontmaskert onvermijdelijk de antichristelijke machten”, zo stelde hij.
Prof. Paas benadrukt in zijn boek het belang van voorbede en lofprijzing. Dr. Plaisier noemde vooral de Woordverkondiging essentieel voor het kerk-zijn. „In de gemeente moet wel iets worden gezegd. Zou een buitenstaander toevallig de kerk binnenkomen, dan moet deze wel bij wijze van spreken worden platgepraat.”
Dr. Plaisier vindt eveneens dat prof. Paas een te strikt onderscheid maakt tussen de wereld en de gelovigen. Ook heeft hij volgens hem onvoldoende visie op de eenheid van de kerk als lichaam van Christus en daardoor op de oecumene.
Vrijmoedigheid
Ds. C. M. A. van Ekris (Zeist) stelde dat het boek ”Vreemdelingen en priesters” en de bezinning daarop tot een „nieuwe vrijmoedigheid” kunnen leiden. De kerk moet weer vrijmoedigheid vinden om te getuigen van de waarheid. Daarvoor is openheid nodig: „Afgewend van de wereld en open naar God en tevens open naar de wereld omdat de kerk begaan is met de nood in de wereld.”
Ds. B. van Werven (Zuilichem) zei lichtpuntjes in de „kerkelijke misère” te zien. „We maken letterlijk en figuurlijk de afbraak van kerken mee. Nu de uiterlijke vormen ons ontvallen zijn, kunnen wij –net als Abraham– weer eens de sterren aan de hemel zien fonkelen.”
Dr. P. J. Visser zei in een reactie dat hij als Amsterdams stadspredikant telkens weer ervaart dat God Zich eenvoudig niet laat „wegduwen”, ook niet uit Amsterdam.
