Die conclusie trekt Marco Mulder, retailspecialist bij financieel adviesbureau Marshoek uit Houten, uit cijfers die het bureau deze week publiceerde.

Marshoek doet jaarlijks onderzoek naar ontwikkelingen in de supermarktbranche en richt zich daarbij specifiek op zelfstandige ondernemers (franchisers) uit het eigen klantenbestand. In het rapport zijn de cijfers van 260 supermarkten meegenomen. Het gaat zowel om kleinere als om grotere winkels van de formules Jumbo, Albert Heijn, Plus, Coop, SPAR en EMTÉ.

Alle winkels uit het onderzoek samen zagen hun omzet vorig jaar met 2,9 procent toenemen. De omzet van winkels die op zondag open zijn, groeide met 3,0 procent. Winkels die op zondag dicht zijn, bleven daar duidelijk bij achter: hun omzet nam slechts met 1,5 procent toe.

„Uit die cijfers wordt al duidelijk dat de meeste winkels tegenwoordig op zondag de deuren open hebben. Zij zijn goed voor verreweg het leeuwendeel van de totale omzet. Het verschil tussen hun omzetgroei en de 2,9 procent van de totale groep is immers minimaal”, legt Mulder uit.

Mulder stelt „zonder een waardeoordeel uit te spreken” vast dat de discussie over zondagsopenstelling, althans waar het de supermarkten betreft, marketingtechnisch gezien is achterhaald. „Je kunt je als winkelier in veel plaatsen niet meer onderscheiden door op zondag open te gaan. Dat ligt anders in gemeenten uit de Biblebelt, waar de meeste winkels op die dag nog gesloten zijn.”

Meer factoren

Dat de omzet van winkels met zondagsopenstelling harder groeit dan die van winkels die op zondag dicht zijn, is volgens Mulder dan ook niet alleen aan die ene dag toe te schrijven. „Er spelen meer factoren een rol”, stelt hij. „Het gaat vaak om grotere winkels met een breder assortiment die ook andere extra’s hebben. Bijvoorbeeld de mogelijkheid dat de consument zelf zijn aankopen scant. Hij hoeft dan niet meer in de rij te staan voor de kassa. Winkels met zelfscan zagen in ons onderzoek hun omzet vorig jaar met 3,6 procent toenemen, bij winkels zonder die mogelijkheid was dat 1,9 procent.”

Onderzoeksbureau GfK meldde eerder dat de zondagomzet van alle Nederlandse supermarkten samen vorig jaar met 21 procent is gestegen naar 1,41 miljard euro. Ruim twee op de drie huishoudens doen weleens boodschappen op zondag.

Volgens bureau Marshoek is een deel van de groeiende zondagsomzet het gevolg van het feit dat steeds meer supermarkten op die dag open zijn. Maar op de zondag zelf is er ook sprake van een autonome omzetgroei. Dat betekent dat klanten steeds vaker op die dag hun inkopen doen. Wel blijft de zondag duidelijk achter bij de andere dagen van de week: de zondagsomzet maakt iets meer dan 4 procent uit van de totale jaaromzet (33,63 miljard) van alle supermarkten samen.

Rendement

Wat betekent zondagsopenstelling voor de verdiensten van de winkelier? Mulder: „Het rendement neemt niet toe. De loonkosten zijn hoger. Maar daar staat tegenover dat de derving afneemt.” Dat laatste betekent dat supermarkten die op zondag open zijn minder producten hoeven weg te gooien die over de kritieke houdbaarheidsdatum heen zijn.

Uit het onderzoek van Marshoek bleek verder dat franchisers het relatief goed doen. Terwijl hun omzet in 2015 met 2,9 procent steeg, groeide die van alle Nederlandse supermarkten samen slechts met 1,1 procent.

Verder valt op dat de schaalvergroting in de sector doorgaat. De omzet die online wordt behaald is gemiddeld nog beperkt maar neemt toe.