Mede-eigenaar Arwin Kraaij van Van Ree Accountants (vestigingen in Doorn, Barneveld, Geldermalsen en Alphen aan den Rijn) was dinsdag niet bij de algemene ledenvergadering van de beroepsorganisatie NBA. Maar dat 30 procent van de aanwezigen zich niet achter het invoeren van de beroepseed schaarde, verwondert hem nauwelijks. „Nadat de branche de afgelopen jaren een aantal keren negatief het nieuws heeft gehaald, moet het vertrouwen worden hersteld. Ik weet niet of dit daarbij helpt. We moeten nu officieel verklaren dat we de beroepsregels zullen volgen, maar we staan als accountants al ingeschreven in het accountantsregister. Het geldt dus eigenlijk nu ook al. Als het goed is, zal niemand zijn werk anders gaan doen.”

De eed is een van de 53 maatregelen die de Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) heeft afgekondigd om het imago van de sector te verbeteren. Door een reeks van missers liep het vertrouwen een flinke deuk op. Eerder dit jaar legde de Autoriteit Financiële Markten de vier grote kantoren –Deloitte, EY, KPMG en PwC– flinke boetes op omdat ze ernstig tekortschoten bij de controle van jaarrekeningen. „Wij erkennen dat de beroepseed vooral een symbolische waarde heeft”, zegt NBA-woordvoerder Marc Schweppe. „Toch ging de samenleving er vaak van uit dat accountants, net als artsen en advocaten, zo’n eed hebben afgelegd. Doordat dit nu publiekelijk moet worden gedaan, heeft de eed toch een emotionele lading, vinden we.”

Toch zijn niet alle accountants voorstander van de eed. Tijdens de NBA-vergadering stemde twee derde vóór. De rest was tegen of onthield zich van stemming. Schweppe: „De discussie ging over de passage in de eed waarin accountants moeten beloven in het maatschappelijk belang te handelen. Veel van onze leden zijn accountants in business, zij dienen het belang van hun werkgever. Ze hanteren in die rol natuurlijk dezelfde beroepsprincipes: vertrouwelijkheid, integriteit, vakbekwaamheid. De eed sluit daarbij aan. Maar sommigen vonden dat het kan wringen.”

Hoewel Kraaij „niet voor of tegen” de eed is, staat voor hem als een paal boven water dat het vertrouwen moet worden herwonnen. „Dat is beschadigd, dat merken wij regelmatig. Als we bij een klant over de vloer komen om de interne beheersing en frauderisico’s in kaart te brengen, horen we regelmatig opmerkingen over collega-accountants die met missers het nieuws hebben gehaald. We hebben als sector helaas zelf het vertrouwen in onze beroepsgroep aangetast. Het is daarom goed dat de NBA ons 53 maatregelen oplegt, al betreft het voor een deel reeds bestaande zaken. Ik hoop maar dat de branche hier serieus mee omgaat, het moet beklijven. Accountants zijn mensen, geen machines die je kunt programmeren.”

Schweppe is daar niet zo bang voor. „Het totaalpakket is best vergaand. De beroepseed is slechts een onderdeel, het gaat ook om een aanpassing van beloningssystemen, de inrichting van een interne raad van commissarissen en het afschaffen van de goodwillregeling. Dat vergt een inspanning van kantoren.”