Dat gebeurt „met pijn in het hart”, zei bestuursvoorzitter G. Prins vrijdag op de generale synode van Protestantse Kerk, bijeen in Lunteren. „Als we niets zouden doen, hebben we volgend jaar een tekort van een kleine drie miljoen euro. Dat bedrag loopt op tot 5 miljoen euro in 2020.”

De Dienstenorganisatie heeft als taak het ondersteunen van de Protestantse Kerk en haar gemeenten. Omdat er minder geld binnenkomt, moet de organisatie flink bezuinigen op de dienstverlening. Het is de bedoeling dat een deel van de ongeveer dertig gemeente-adviseurs zelfstandig verder gaat. De gemeenten kunnen hen dan inhuren. De Dienstenorganisatie krijgt meer een „makelaarsfunctie.”

Vooral het verdwijnen van de huidige gemeente-adviseurs stuitte vrijdag op veel verzet binnen de synode. Ouderling B. Kamphuis (Goutum) vroeg zich af het geld dat straks in de regiopredikanten wordt geinvesteerd, niet kan worden gebruikt voor een „zachte landing” van de gemeente-adviseurs. „Is ontslag écht nodig?”

De directeur van de Dienstenorganisatie, Haaije Feenstra, erkent het: „Het is een pittige dag. Maar we hebben geen andere keuze dan de tering naar de nering te zetten. Ik voel me een beetje als minister Dijsselbloem. De belastingen willen we niet verhogen en tegelijk moeten we bezuinigen om de begroting sluitend te krijgen.”

Ds. R. J. van Elderen (Eemdijk) vindt het „niet te verteren” dat in een tijd van ingrijpende bezuinigingen „elders in de kerk grote vermogens liggen te verstoffen.” Hij pleit voor een jaarlijkse heffing van een of twee procent op de niet actief gebruikte bezittingen. Dat geld kan volgens de predikant worden gebruikt voor het beleid van de landelijke kerk.

De synode liet zich overtuigen en ging akkoord met het beleidsplan van de Dienstenorganisatie. De kerk gaat wel onderzoek doen naar het plan van ds. Van Elderen. Ook komt er binnen een jaar een notitie over de bekostiging van het zogenoemd categoriaal pastoraat, waaronder het studentenpastoraat. Er bestaat namelijk onduidelijkheid over de vraag hoe en uit welke kas dat pastoraat straks betaald moet worden nu de Dienstenorganisatie zich gaat terugtrekken.

Feenstra gaf aan dat de Dienstenorganisatie een miljoen euro gaat investeren in pioniersplekken. Vorige maand ging de vijftigste pioniersplek van de Protestantse Kerk van start. Het is de bedoeling dat dit er honderd worden.

Feenstra zei verder dat de Protestantse Kerk een brief aan premier Rutte gaat sturen. Aanleiding is dat de Tweede Kamer vorige maand bepaalde dat de overheid niet langer informatie vanuit de gemeentelijke basisadministratie (GBA) mag doorgeven aan kerken en andere religieuze gemeenschappen.