Niet gehinderd door enig historisch besef pleit de Dichter des Vaderlands, Anne Vegter, voor een nieuw Nederlands volkslied (RD 5-4). Het „van duitschen bloed” en „den Koning van Hispanje” zijn verdachte termen en niet meer van deze tijd, aldus Vegter.

Verder zou het Wilhelmus door het gedateerde taalgebruik en het christelijke karakter niet toegankelijk zijn in multicultureel Nederland. De allochtone Nederlanders begrijpen de inhoud van het volkslied niet. Volgens Vegter reden temeer om het Wilhelmus te vervangen door een nieuwe versie.

Hoewel er in de Verenigde Staten van Amerika miljoenen emigranten wonen, is het Amerikaanse volkslied nooit aangepast aan de wensen van de nieuwkomers. Sterker nog: in de Verenigde Staten is een grondige kennis van het volkslied een vereiste bij het inburgeringsexamen. Dat heeft ons wat te zeggen.

Verdacht

De huidige generatie begrijpt de tekst van het volkslied niet, aldus Vegter. Of zou zich daarvoor zelfs schamen. Dit zegt niets over het Wilhelmus, maar alles over het politiek correcte onderwijs dat jarenlang in gebreke is gebleven. Vaderlandsliefde was verdacht en werd dikwijls in één adem genoemd met racisme en xenofobie.

Juist het Wilhelmus geeft de geschiedenis weer die Nederland eens heeft doorleefd. Vaderlandse geschiedenis werd in het onderwijs echter lange tijd uiterst summier behandeld. Wil men het Wilhelmus nieuw leven inblazen, dan zal men de inhoud daarvan ook voor huidige generaties en nieuwe Nederlanders begrijpelijk en interessant moeten toelichten. Rooster het Wilhelmus maar in in de lessen geschiedenis en maatschappijleer.

Actueel

Als het volkslied niet duidelijk is, moet het niet ‘onhistorisch’ worden vervangen, maar beter worden uitgelegd. Mede gezien de achtergronden van de Tachtigjarige Oorlog is dat belangrijk. Het Wilhelmus is duidelijk bedoeld als protest tegen tirannie, ballingschap, onrecht en verdrukking. Het lied neemt het op voor (godsdienst)vrijheid, vluchtelingen en het individu. In deze tijden van terrorisme, oorlogen, onderdrukking, discriminatie, intolerantie en onrecht is de inhoud van het Wilhelmus daarom blijvend actueel.

Hare majesteit koningin Beatrix vatte het zo treffend samen in haar kersttoespraak van 1984: „Een van de coupletten van het Wilhelmus beschrijft ook de kracht die Willem de Zwijger vond, toen hij alleen stond in zijn overtuiging: „Standvastig is gebleven mijn hart in tegenspoed.” In dit voorbeeld van persoonlijke moed, plichtsbetrachting en offervaardigheid vinden wij ook vandaag inspiratie.”

Daarom: handen af van het Wilhelmus!

De auteur is als historicus en oud-bestuurslid van de Koninklijke Bond van Oranjeverenigingen in Nederland en secretaris van de Algemene Oranjevereniging “Oranje Nassau” te Haren (Gr.).