In totaal zijn er elf gegadigden voor het ambt van president, dat vooral een ceremonieel karakter heeft. Een van de kanshebbers is de omstreden nationalistische Vladimir Meciar, een oude bekende in de Slowaakse politiek.

In 1993 was de leider van de oppositionele Beweging voor een Democratisch Slowakije (HZDS) een van de drijvende krachten achter de opdeling van Tsjechoslowakije in Tsjechië en Slowakije. Tijdens zijn premierschap van 1994 tot 1998 voerde Meciar zijn land in een internationaal isolement. De autocratische politicus was niet vies van vriendjespolitiek en zijn respect voor democratische rechtsregels was zo gering, dat onder zijn bewind Slowakije waarschijnlijk geen kans zou hebben gemaakt op toetreding tot de Europese Unie of de NAVO.

Dat Meciar desondanks tot de favorieten voor het presidentschap behoort, kan opmerkelijk worden genoemd. Temeer daar de huidige centrumrechtse regering van premier Dzurinda -die Meciar zes jaar geleden uit het zadel stootte en in 2002 werd herkozen- belangrijke economische hervormingen doorvoerde en om die reden veel lof vanuit Brussel oogstte.

Het zijn echter diezelfde hervormingen die veel Slowaken weer in de armen van Meciar hebben gedreven. Slowakije telt nog altijd veel armen, die in persoonlijk opzicht eerder slechter dan beter zijn geworden van de hervormingen. Meciar heeft zich opgeworpen als hun belangenbehartiger. Bovendien presenteert hij zich tegenwoordig als betrokken Europeaan - iets waarvan niets bleek toen hij aan de macht was.

Meciars grote rivaal is de huidige minister van Buitenlandse Zaken, Eduard Kukan, de leider van de regerende Slowaakse Democratische en Christen Unie. Kukan heeft de steun van Dzurinda, maar ondervindt daar weinig hinder van, omdat hij slechts zijdelings is betrokken bij het hervormingsbeleid.

Een recente beschuldiging aan zijn adres dat hij ten tijde van het communisme zou hebben samengewerkt met de geheime dienst -iets wat de minister zelf ontkent- lijkt hem evenmin veel stemmen te gaan kosten. „Slowaakse kiezers zijn helaas niet bijzonder gevoelig voor kandidaten met een mogelijk communistisch verleden”, aldus een politiek analist eerder deze week in de Slovak Spectator.

De huidige ex-communistische president van Slowakije, Rudolf Schuster, staat in de peilingen op de derde plaats en geldt als outsider. Het staatshoofd is wegens zijn grillige optreden vooral in de stedelijke gebieden en bij hoger opgeleiden niet erg gezien. Ook zijn regelmatige kritiek op het hervormingsbeleid van Dzurinda neemt niet iedereen hem in dank af.

Als laatste serieuze kandidaat wordt Ivan Gasparovic genoemd, een voormalig lid van de HZDS. Tijdens het premierschap van Meciar was hij voorzitter van het parlement in Bratislava. Gasparovic geniet de goedkeuring van de Smer, een links-populistische partij, die wordt geleid door haar oprichter Robbert Fico. Die wint steeds meer terrein, ten koste van Meciar. De Slowaken beschouwen hem als de meest betrouwbare politicus, gevolgd door Meciar en Dzurinda.

Naar alle waarschijnlijkheid zullen de verkiezingen zaterdag geen van de kandidaten een absolute meerderheid bezorgen. Dat betekent dat een tweede, beslissende rond op 17 april uitsluitsel moet brengen. Weet Meciar door te dringen tot de tweede ronde, dan worden hem de meeste kansen toegedicht als hij daarin Schuster tegenover zich krijgt. In dat geval kan het beide kanten uit. Moet Meciar het in de tweede ronde echter opnemen tegen Kukan, dan verwachten opiniepeilers dat de minister aan het langste eind zal trekken.

Tegelijk met de presidentsverkiezingen kunnen de Slowaken zaterdag in een referendum de huidige regering wegstemmen. De volksraadpleging is het initiatief van de vakbonden, die eerder dit jaar de benodigde handtekeningen verzamelden. De bonden hebben veel moeite met het liberale beleid van de regering, dat vooral de rijken en buitenlandse investeerders zou bevoordelen.

Dat het referendum wordt aangenomen, leidt geen twijfel. Van de mensen die hebben aangegeven te zullen gaan stemmen, liet meer dan 80 procent weten voor vervroegde verkiezingen te zijn.

Toch hoeft de regering niet meteen voor de uitslag te vrezen. In Slowakije zijn referenda pas geldig als meer dan de helft van de kiezers opkomt. De kans dat dat gebeurt, lijkt klein. Alleen bij het plebisciet over de toetreding tot de EU, bedroeg de opkomst ruim 52 procent. En zelfs al zou meer dan de helft van de Slowaken naar de stembus gaan en voor herverkiezingen stemmen, dan nog heeft het parlement de mogelijkheid de uitslag naast zich neer te leggen.