„Luthersteden zien om reformator te begrijpen”
DEN HAAG. In Duitsland worden volgend jaar drie grote nationale tentoonstellingen gewijd aan de herdenking van 31 oktober 1517.
De exposities behoren tot de „absolute hoogtepunten” van de vele activiteiten, aldus de organistoren van Luther 2017 In Den Haag presenteerden de deelstaten Saksen-Anhalt, Saksen en Thüringen dinsdag „de beste reistips afkomstig uit het hart van de Reformatie.”
Ambassadeur Franz Josef Kremp wees er in zijn openingswoord op dat Luther veel meer was dan alleen een kerkhervormer. „Hij was ook een denker, een verspreider van ideeën, schrijver en revolutionair. Luther moet gezien worden in samenhang met andere hervormers. Zijn werk is ondenkbaar zonder het Europese humanisme dat de weg had geëffend.”
Prof. dr. Herman Selderhuis, directeur van Refo500, stelde dat Nederlandse gereformeerde christenen meer Luther lezen dan Calvijn. „Calvijn heb je in de kast staan, dat staat goed voor als je de dominee op bezoek krijgt. Maar als je iets voor je hart wil, lees je Luther.”
Kijken is belangrijk om Luthers wereld te begrijpen, maakte Selderhuis duidelijk. „Je moet zien hoe klein Wittenberg eigenlijk is, en hoe dicht Luther en Melanchton bij elkaar woonden. Je ziet dan dat ze zo naar elkaar toe konden lopen. Je kunt je zo ook voorstellen dat er wat jaloezie was tussen beide dames. En niemand in Nederland kan Een Vaste Burcht zingen, als je de Wartburg niet hebt gezien. Als Refo500 willen we veel mensen, vooral jonge, naar de Luthersteden brengen. En ga ook eens naar de minder bekende Luthersteden, als je in de zomer van 2017 weg uit het geschuiffel van Wittenberg wilt. Er omheen zijn ook prachtige plekken.”
Een voorbeeld is Torgau, volgens Robert Witsen van het Saksisch Verkeersbureau een „supermooi stadje aan de Elbe”. Hier werd de eerste protestantse kerk ter wereld gebouwd. Aan Torgau is de naam van Luthers vrouw, Katharina von Bora, verbonden. De Elberradweg, een populaire fietsroute in Duitsland komt erlangs. En wie even geen Luther wil: er is ook de oudste speelgoedwinkel van Duitsland.
Witsen tipt dat de deelstaat Saksen zo’n vijftig kastelen heeft. „Voor een bedrag van 17,50 euro per volwassene kun je tien dagen onbeperkte deze kastelen bezoeken.”
De drie topexposities in het Reformatiejaar vinden plaats in Berlijn, Wittenberg en op het slot de Wartburg. In Berlijn opent op 12 april 2017 in het Deutsches Historisches Museum de tentoonstelling Der Luther Effekt. 500 Jahre Protestantismus in der Welt Deze is gewijd aan de wereldwijde invloed van de Reformatie door de eeuwen heen. Daarbij wordt niet alleen de verbinding maar ook de conflictstof van het protestantisme voor het voetlicht gehaald. Speciale aandacht gaat uit naar Duitsland, Zweden, Noord-Amerika, Korea en Tanzania.
Luthers relatie met de Duitsers staat centraal op het slot de Wartburg, met jaarlijks 350.000 bezoekers de meest favoriete Lutherplek. Vanaf 4 mei 2017 vertelt Luther und die Deutschen het verhaal van de Wartburg als werkplek van de reformator, de cultuurhistorische gevolgen van zijn revolutie en de vele lutherbeelden van kunstenaars in de eigentijdse en latere geschiedenis.
In Wittenberg gaat een week later de expositie Luther! 95 Schätze - 95 Menschen. Luthers greifbares Erbe open. Het eerste deel richt zich op het verhaal van de 95 thesen op de Slotkapel in Wittenberg. Aan de hand van 95 objecten, variërend van een druk van de 95 stellingen tot Luthers eigen Bijbel, komt de omgeving waarin hij werkte tot leven. Het tweede deel richt de blik van de bezoekers op 95 mensen die zich geïnspireerd wisten door de reformator – persoonlijkheden van de zestiende tot de eenentwintigste eeuw, variërend van revolutionairen en verlichters tot nationalisten en kunstenaars.
Het Duits Verkeersbureau publiceert in samenwerking met EMG Tekstproducties in juni een special over 500 jaar Reformatie.
Zie ook:
In tranen om Maarten Luther (Reformatorisch Dagblad, 31-10-2015)
Intelligente provocateur (Reformatorisch Dagblad, 20-10-2015)
Reformatie was mediagebeuren met veel beeld (Reformatorisch Dagblad, 31-01-2015)
Reformatieherdenking in 2017 is vooral een „feestelijk gebeuren” (Reformatorisch Dagblad, 15-05-2014)
Op weg naar 2017 (De Waarheidsvriend, 14-11-2013)
Duitse staat investeert in Lutherjaar (Reformatorisch Dagblad, 30-07-2012)
Europa, de kerk en de reformatie: grenzeloze mogelijkheden (De Wekker, 22-06-2012)
