Prof. Graafland, destijds namens de Bond hoogleraar geschiedenis van het gereformeerd protestantisme aan de Universiteit Utrecht, schreef het artikel in 1982 op verzoek van de redactie. Aanleiding was het 25-jarig jubileum van Theologia Reformata (TR) een jaar later. De redactie weigerde het artikel echter te publiceren, volgens Graafland „omdat men het te scherp en te negatief en wellicht ook te veel verontrustend vond.”

De huidige redactie van TR vond het artikel echter waardevol genoeg om alsnog te publiceren, zo schrijft redactielid prof. dr. J. Hoek in een toelichting in het deze week verschenen nummer.

Prof. Graafland, destijds ook lid van de redactie, toont zich in het artikel positief over de toegenomen theologische deskundigheid binnen de kring van de Gereformeerde Bond. Inhoudelijk heeft hij echter heel wat kritische noten. Men is te weinig kritisch over de eigen traditie en staat te weinig open voor vernieuwing, is de teneur van zijn uitgebreide bijdrage. De hoogleraar formuleert doorgaans voorzichtig en vragenderwijs, maar laat toch duidelijk weten „verstarring” en een „theologisch isolement” te constateren.

De meeste artikelen gaan over de eigen kerkgeschiedenis, concludeert hij. Daarbij is de aandacht ook nog eens eenzijdig gericht op de orde van het heil en de leer van de kerk. Calvijn wordt te veel als norm gezien.

De confrontatie met de nieuwere theologie krijgt weliswaar een grote plaats in TR, maar de overheersende toon is afwijzend en antithetisch, aldus prof. Graafland. De „vele waarheidselementen” in de moderne theologie zijn daardoor blijven liggen. Datzelfde geldt volgens hem voor de benadering van de moderne Bijbelwetenschap. Schriftkritiek wordt bijna alleen maar negatief bejegend; het ontbreekt aan positieve bijdragen op het gebied van de Bijbelwetenschap.

Er is te weinig aandacht voor het besef dat de gereformeerde belijdenisgeschriften tijdbetrokken en cultureel bepaald zijn, stelt de hoogleraar verder. Over de traditie en de Reformatie heen moet de gereformeerde theologie terug naar de Schrift. Daaraan heeft het te veel ontbroken.

Graafland betrekt in zijn kritiek ook zijn eigen bijdragen aan TR. Diverse gedachten die hij in het artikel ontvouwt, zoals over de ambten, heeft hij later uitgebreider uitgewerkt.

De weigering van de redactie zette de verhouding tussen hem en de andere redactieleden onder druk, schrijft prof. Hoek, die de notulen van de redactie raadpleegde. Prof. Graafland liet twee jaar verstek gaan bij redactievergaderingen, tot de kwestie in januari 1985 werd bijgelegd.

Had het artikel van Graafland een profetisch karakter? Het antwoord op die vraag vereist volgens prof. Hoek een „diepgaande analyse.” De redactie wil die uitstellen tot 2018, als Theologia Reformata zestig jaar bestaat.