Zo’n honderd studenten van Solidamentum kwamen dinsdag tijdens het jaarlijkse congres van de reformatorische studenten­vereniging bijeen in het Barne­veldse kerkgebouw van de gereformeerde gemeenten in Nederland. Op het programma stonden twee lezingen en workshops over het jaarthema ”Vrijheid”.

Dr. W. Fieret analyseerde dinsdagmorgen in zijn lezing ”Christelijk leven: een benauwd iets?” de grote omslag in de westerse cultuur. De voormalige lector bezinning aan het Hoornbeeck College, inmiddels gepensioneerd, noemde in navolging van de filosoof Charles Taylor de verwereldlijking het meest kenmerkend voor deze tijd. Dr. Fieret gaf voorbeelden van hoezeer de christelijke en zelfs de klassieke waarden die voorheen bijna algemene erkenning vonden, door de grote omslag nauwelijks meer tellen. „In het seculiere tijdperk lijkt ieder permanent te werken aan het eigen profiel, zonder zich te onderwerpen aan een moraal van buitenaf.”

Deze moderne levensinstelling gaat de reformatorische kring niet voorbij. Als mentor in het reformatorisch onderwijs merkte dr. Fieret dat leerlingen eigen meningen en gevoelens belangrijker vinden dan de Bijbel. Dat kan tot tegenstellingen leiden. „In de Bijbel wordt bescheidenheid aangeprezen. Op een reformatorische school kan het voorkomen dat een bescheiden jongen of meisje wordt aangeraden een assertiviteits­cursus te volgen.”

Tijdens zijn loopbaan constateerde hij dat in reformatorische kring spanningsvelden ontstaan als wordt geprobeerd conflicterende waarden te verenigen. Een overkoepelend waardepatroon ontbreekt. „Jongeren kunnen 
’s zondags naar ernstige preken luisteren en door de week zonder bezwaar films vol overspel en erotiek bekijken.” Dr. Fieret raadde de studenten aan zichzelf bij iedere handeling de vraag te stellen: kan wat ik doe of laat de toets van de Bijbel doorstaan?

Voormalig gedeputeerde van Zeeland G. R. J. van Heukelom (SGP) stelde in zijn lezing ”Modern heidendom – gevangen in een strik?” dat het moderne heidendom meer aanhangers kent dan menigeen vermoedt. Volgens de oud-provinciebestuurder worden vele elementen en symbolen uit de heidense Germaanse en Keltische cultuur nieuw leven ingeblazen. „Dit neopaganisme, dat een eigentijdse invulling geeft aan rites van het oude heidendom, is zo gevaarlijk omdat het niet als zodanig herkend wordt.”

Leegte

Van Heukelom schat de aanhang van het neopaganisme in West-Europa op 3 miljoen. Als natuurreligie en vanwege het pantheïstisch karakter sluit het neopaganisme aan bij de ecologische beweging. Ter illustratie verwees hij naar het boek ”De mythe van het economisme” van GroenLinksparlementariër Klaver. Volgens Van Heukelom valt de populariteit van het neopaganisme goed te verklaren. „Zodra het christendom wegvalt, wordt de leegte opgevuld met deze vormen van heidendom.”

De pantheïstische gedachte dat ieder iets goddelijks in zich draagt, hangt als een onzichtbare gifwolk in de samenleving, waarschuwde Van Heukelom. „De wapenrusting van God zoals beschreven in de Efezebrief is nodig om de gifwolk van het neo­paganisme te kunnen weerstaan.”