Theoloog Mink de Vries, coördinator van de Postmoderne Devotiebeweging in Nederland, zei dat woensdag bij de onthulling van een kloostermonument in Renkum.

Bij werkzaamheden in het dorp op de Veluwezoom werden vorig jaar funderingsresten gevonden van een Mariaklooster, dat daar in de vijftiende en de zestiende eeuw stond. In 1966 waren bij de aanleg van de provinciale weg al soortgelijke muursporen aangetroffen. Op initiatief van de Partij Renkumse Dorpen besloot de gemeenteraad dat een deel van de funderingsresten zichtbaar blijft. Wethouder Heinrich (Toerisme en Erfgoed) van Renkum onthulde woensdag een object van kloostermoppen (middeleeuwse bakstenen) en een zogeheten tuimel­paneel. Daarop zijn de opgravingen van 1966 en die van vorig jaar en ook de geschiedenis van het klooster afgebeeld.

Het Maria- of Onze-Lieve-Vrouweklooster van de orde van augustijnen in Renkum, dat in 1405 werd gesticht, was een van de eerste kloosters van de Moderne Devotie. Deze religieus-culturele vernieuwingsbeweging ontstond in de veertiende eeuw in de IJssel­streek bij Zwolle. De stroming verzette zich onder meer tegen rijkdom en machtsmisbruik in de kerk. Geert Grote en zijn volgelingen wilden terug naar het geloof van de eerste christenen. Thomas a Kempis, de schrijver van ”De navolging van Christus”, wordt beschouwd als de bekendste monnik van de Moderne Devotie.

Door een houten Mariabeeld was Renkum eind veertiende eeuw al een bedevaartsoord. Hertog Reinald IV van Gelderland liet het Mariaklooster bouwen. De communiteit verkreeg veel grond en bezittingen, in de directe omgeving, maar ook in de Betuwe. Na de Reformatie, in 1580, verviel het klooster met zijn bezittingen aan de Gelderse overheid. In 1585 werd het deels verwoest. Vermoedelijk zijn de bouwvallen rond 1710 gesloopt; de fundering bleef nagenoeg intact.

Rondom de Moderne Devotie bestaan al stadswandelingen in Zwolle en Deventer en een cultuurhistorische fietsroute op de Noordoost-Veluwe. De Veluwe­zoom leent zich volgens De Vries uitstekend voor een nieuwe route, omdat diverse plaatsen langs de Rijn in het verleden een belangrijke rol hadden in deze beweging. „Bijvoorbeeld het Agnietenklooster in Rhenen, met zijn onderaardse gangen naar de Cunerakerk, en het Convent van Wageningen, waar de zusters augustijnen uit Renkum na de Reformatie heenvluchtten. Arnhem had meerdere kloosters van de Moderne Devotie, zoals het Mariën­daalklooster en het Agnietenklooster, nu de Waalse Kerk.”

Verwacht wordt dat de Rijndevotie­route komend voorjaar wordt gepresenteerd. De Vries heeft plannen voor meer routes langs plaatsen die herinneren aan de Moderne Devotie. „Er zijn in Nederland 140 locaties, van Zeeuws-Vlaanderen tot Noord-Groningen, die op de een of andere manier verbonden zijn met de Moderne Devotie. Er kunnen ook routes worden gerealiseerd in West-Friesland, Kennemerland, het Westland en Zeeland.”