’Ego’s redden het niet meer als leider’
TILBURG (ANP). Een extra salarisverhoging toekennen aan de top van een bank die met belastinggeld van de ondergang moest worden gered? Typisch een staaltje van ‘oud leiderschap’, vindt wetenschapper Freek Peters, die zwaar bekritiseerde en uiteindelijk teruggedraaide beslissing van de raad van commissarissen van ABN AMRO.
Peters houdt zich op de Universiteit van Tilburg bezig met leiderschap. Hij wordt vrijdag geïnstalleerd als hoogleraar. Bij die gelegenheid houdt hij een rede, waarin hij de „klassieke machobestuurder met een groot ego” ten grave draagt.
„Leiders die de tijdgeest niet aanvoelen. Die denken ergens controle over te hebben, terwijl dat niet zo is. Dat soort leiders zijn niet meer in staat om de uitdagingen van nu en straks effectief het hoofd te bieden”, zegt hij.
„Het tempo waarmee de wereld verandert, ligt steeds hoger. Ontwikkelingen op markten laten zich steeds moeilijker voorspellen. Een product dat vandaag wordt gepresenteerd, is morgen verouderd. Dat vergt een ander leiderschap.”
Leiders moeten in staat zijn organisaties aan te sturen op een flexibele manier, met gevoel voor de tijdgeest en het besef dat de onvoorspelbaarheid van ontwikkelingen alleen maar toeneemt. „Lichtvoetige pragmatici” moeten het zijn.
Iemand die in elk geval de tijdgeest aanvoelt, is paus Franciscus, zegt Peters. De kerkleider stelt zich niet op als een alwetende, maar als een bescheiden man met compassie voor de armen. In premier Mark Rutte ziet de kersverse hoogleraar een voorbeeld „richting nieuw politiek leiderschap”. Macht en ideologie staan daarbij niet langer centraal maar praktische samenwerking op concrete beleidsthema’s, ook tussen politieke aartsvijanden.