De aartsbisschop van Canterbury, Welby, noemde vorige week het plan van de Britse regering om de komende vijf jaar 20.000 Syrische vluchtelingen uit VN-kampen op te vangen discriminerend voor christenen. Volgens hem zitten er in deze kampen nauwelijks christenen, omdat islamitische groepen hen daar bedreigen. Christenen krijgen zo geen eerlijke kans om in Groot-Brittannië te komen. „Wat is het regeringsbeleid om vluchtelingen buiten deze kampen te helpen?” vroeg Welby aan premier Cameron.

Ook ds. Michael Hewat maakt zich zorgen over christenen in Syrië. In de Nieuw-Zeelandse krant The New Zealand Herald schreef hij vorige week dat VN-kampen simpelweg te gevaarlijk zijn voor christenen, omdat ze vol zitten met mensen die hen „verachten en vervolgen.” De enige hoop die christenen mogen koesteren, is dat ze onderdak krijgen in kerken of bij mensen thuis; niet eenvoudig in landen met nauwelijks christenen. Kortom, ze zitten in een benarde situatie. En omdat christenen niet in een kamp zitten, zijn ze ook niet in beeld om te worden overgeplaatst naar Europa. Overheden moeten iets doen tegen deze vorm van discriminatie, vindt de predikant.

”Safe havens”

De oplossing zoekt Hewat in een voorkeursbehandeling voor christenen, zodat zij dezelfde hulp kunnen krijgen als moslims. Hij pleit ervoor dat de regering van Nieuw-Zeeland aanhaakt bij 
”operation safe havens” van Barnabas Fund. Deze organisatie, die zich inzet voor vervolgde christenen, probeert samen met onder meer overheden christenen uit Syrië te evacueren naar Europa of Noord-Amerika. Barnabas Fund draait op voor de kosten en helpt de Syriërs integreren in hun nieuwe vaderland, zie kader.

Hewat erkent dat in de humanitaire hulpverlening discriminatie een „vies woord” is. Hij vindt echter dat Nieuw-Zeeland zich niet hierachter kan verschuilen, omdat het land nu ook al liefst rijke en hoogopgeleide vluchtelingen opvangt. Ook accepteert het land van de UNHCR dat ze kwetsbare mensen als ouderen en zieken als eerste hervestigt.

Verboden

In Syrië lopen christenen én moslims gevaar. Deze groepen verschillend behandelen op grond van hun religie is daarom verboden, zegt hoogleraar rechtssociologie Ashley Terlouw van de Radboud Universiteit Nijmegen. „Juridisch is er geen enkele reden om christenen als eerste te evacueren”, stelt Terlouw, die onder meer is gespecialiseerd in gelijke behandeling en migratierecht.

De overheden van landen waarin VN-kampen staan, moeten volgens Terlouw zorgen dat de situatie in de kampen veilig is. Staten die het VN-Vluchtelingenverdrag hebben ondertekend, zijn volgens haar verplicht iedereen bescherming te bieden.

Hewats argument dat de UNHCR al positief discrimineert, is volgens haar evenmin steekhoudend. „Er zijn verschillende internationale richtlijnen en verordeningen, evenals het UNHCR-handboek, die er bij staten op aandringen om kwetsbare groepen, zoals kinderen, zwangere vrouwen en gehandicapten, extra bescherming te bieden. De categorie kwetsbaren is een heel andere dan christenen.”

„Regeringen werken niet mee aan evacueren christenen”

Barnabas Fund heeft tot dusver vijftig christelijke families (158 personen) van Syrië naar Polen geëvacueerd, zegt woordvoerder Andrew Carey. De hulporganisatie wil in totaal minstens 2000 vluchtelingen uit het door burgeroorlog geteisterde land halen, maar stuit op veel obstakels. „Veel regeringen willen niet meewerken”, zegt Carey. „Zij vinden het discriminerend dat wij ons alleen op christenen richten. Wij vinden echter dat zij als minderheid zich in een unieke situatie bevinden en nergens heen kunnen. Wij denken dat onze manier de enige is om hen in veiligheid te brengen. Helaas vindt ons argument bij weinig Europese en Noord-Amerikaanse regeringen weerklank.”