Sjiieten staken verzet tegen nieuwe grondweg
De sjiieten in Irak hebben hun verzet tegen de nieuwe grondwet gestaakt. De moslimmeerderheid lijkt zich neer te leggen bij het ontwerp voor de tijdelijke grondwet, die in een beperkte autonomie voor de Iraakse Koerden voorziet.
Doordat de sjiieten na dagenlang getrouwtrek alsnog akkoord gingen, kan de officiële ondertekening van het document maandag plaatsvinden. De ceremonie was al herhaaldelijk uitgesteld.
Sjiitische politici verklaarden zondag dat er geen wijzigingen in de tekst komen, ondanks ernstige bedenkingen van de hoogste geestelijk leider van de sjiitische moslims in Irak, ayatollah al–Sistani. De politici willen voorkomen dat anderen het gevoel krijgen „dat de sjiieten proberen de boel onder controle te krijgen".
Na uitstel van de ondertekeningsceremonie door de aanslagen op sjiitische heiligdommen afgelopen dinsdag, was het de bedoeling dat de regeringsraad de grondwet afgelopen vrijdag zou ondertekenen. Vijf sjiitische leden van de door de Amerikanen aangestelde raad kwamen echter op het laatste moment met bezwaren. Zij kwamen in actie nadat was gebleken dat hun invloedrijke geestelijk leider bedenkingen tegen de tekst had.
Sjiitische regeringsleden voerden afgelopen weekeinde in Najaf, een voor sjiieten heilige stad ten zuiden van de hoofdstad Bagdad, druk overleg met ayatollah al–Sistani en diens assistenten. De zoon van een ander invloedrijk geestelijke, Mohammed Hussein al–Hakim, verklaarde dat al–Sistani nog steeds grote reserves had, maar dat hij zich „niet direct" in de zaak wilde mengen.
Volgens de huidige tekst kunnen drie van de achttien provincies waarin Irak wordt opgedeeld, de definitieve grondwet blokkeren. Deze bepaling zou de Koerden in het noorden feite het vetorecht kunnen geven.
De Amerikaanse bewindvoerder in Irak, Bremer, kon een akkoord zondag niet bevestigen. „We moeten gewoon kijken hoe het morgen gaat". De ondertekening van de interim–constitutie is van cruciaal belang voor de Amerikaanse plannen om op 30 juni de macht over te dragen aan het Iraakse volk.
Ayatollah al–Sistani zorgde er al vaker voor dat de Amerikanen hun plannen met het land moesten wijzigen. Om de machtige sjiietenleider tegemoet te komen, gaf Washington de Verenigde Naties in het democratiseringsproces meer invloed. Ook werden de verkiezingen vervroegd.
De tijdelijke grondwet garandeert vrijheid van meningsuiting, gerechtigheid en het recht van vereniging en vergadering. Het document moet gaan gelden tot een gekozen volksvertegenwoordiging beslist over een definitieve constitutie. Daarover wordt ook nog een referendum gehouden.