Commentaar: Overwinning Tsipras lijkt pyrrusoverwinning te zijn
De Griekse bevolking heeft gesproken. Een ruime meerderheid van de kiezers heeft zondag in het referendum over de bezuinigingen die geldschieters zoals de Europese Unie en het IMF van de Grieken eisten, gestemd tegen de plannen die voorlagen. Met de nadruk op dat laatste woord. Want de Grieken hebben zondag gestemd over een plan dat helemaal niet meer bestaat. Doordat de Griekse regering wegliep van de onderhandelingstafel, hebben de eurolanden het overleg met Griekenland afgebroken. Het plan dat voorlag, ging de prullenbak in.
Maar de Griekse regering lijkt te leven in een schijnwereld. Ze schreef een referendum uit. En het stemadvies dat ze erbij gaf, was negatief. Mocht de bevolking toch in meerderheid voor de bezuinigingsplannen stemmen, dan zou de Griekse premier Tsipras vertrekken. Zei hij. Of hij dat ook echt gedaan zou hebben, weet niemand. Want als er de laatste maanden iets duidelijk is geworden, dan is het wel dat beloften uit Griekenland weinig waarde hebben.
En daar ligt dus ook precies het probleem. Vooropgesteld: de Griekse bevolking zit in een bijzonder lastige situatie. Jarenlang heeft ze financieel op veel te grote voet geleefd. En dat Griekenland desondanks mocht toetreden tot de eurozone is de Europese bestuurders van destijds dan ook zwaar aan te rekenen. Ze hebben met het goedkeuren van die toetreding niet alleen Griekenland op de weg naar een faillissement gezet, maar ook de muntunie aan grote gevaren blootgesteld.
Na zondag is de onzekerheid alleen maar verder toegenomen. Zal Europa de harde lijn voortzetten? Of biedt het opstappen van de Griekse minister van Financiën, Varoufakis, voor de eurogroep een kleine maar belangrijke opening om met een nieuwe vertegenwoordiger van de Griekse regering toch weer om de tafel te gaan?
Tsipras gokt erop dat de eurogroep Griekenland niet durft te laten vallen. Tenminste: dat denken analisten. Want wat de Griekse premier nu echt wil, weet hij waarschijnlijk alleen zelf.
Lang waren de eurolanden bang voor het ineenstorten van de muntunie mocht Griekenland uit de euro stappen. Maar die angst is de afgelopen week behoorlijk getemperd. Ook vanmorgen leken de financiële markten de verliezen redelijk beperkt te houden. Van een ineenstorten van de unie lijkt geen sprake. Ook de angst dat de opstelling van Griekenland overslaat naar andere zwakke eurolanden is minder geworden. De lange rijen Grieken voor de geldautomaten zijn bepaald geen reclame voor eurosceptici in, om maar een land te noemen, Spanje. Zeker niet nu de economie van dat land tekenen van herstel vertoont.
Tsipras reageerde zondag vanzelfsprekend opgetogen op de uitslag van het referendum. Maar als de tekenen niet bedriegen is er, zeker voor wat betreft de Griekse bevolking, sprake van een klassieke pyrrusoverwinning. Want met het rode potlood los je de immense financiële crisis in het land natuurlijk niet op. Omdat het begrip pyrrusoverwinning geboren werd in Griekenland, moet Tsipras weten dat zo’n overwinning in feite toch een nederlaag is.
