De Saudische ambassade in Den Haag maakte begin januari de nieuwe richtlijnen van het ministerie voor de hadj bekend. Pelgrims moeten voortaan in groepen van minstens vijftig personen naar Mekka reizen en krijgen pas een visum als ze tevoren via een erkende touroperator hun verblijf hebben geboekt. Veel bedevaartgangers die gewend waren een los vliegticket te kopen en ter plekke hun accommodatie te regelen, zijn daardoor duurder uit.

K. Taoufik van Taoufik Reizen in Roosendaal beticht de ambassade van „sabotage.” Door de late bekendmaking van de regels zijn diverse individuele pelgrims die al een zogeheten non-refundable ticket hadden gekocht, hun geld kwijt of veel duurder uit. Saudi-Arabië wil volgens Taoufik met deze maatregelen de jaarlijks wassende stroom bedevaartgangers (hadji’s) enigszins inperken. „Ze willen de pelgrims uit de middenklasse behouden en de minder kapitaalkrachtige hadji’s weren”, meent de reisondernemer.

Taoufik zelf zet overigens meer pelgrims op het vliegtuig naar Saudi-Arabië dan vorig jaar. Dat komt doordat hij dit jaar voor het eerst als een zogeheten consolidator optreedt. Hij heeft twee vluchten gecharterd en de in totaal 680 stoelen aan andere reisbureaus doorverkocht. „Maar over het geheel genomen is het aantal hadji’s dit jaar lager dan vorig jaar.”

Ook Taoufiks plaatsgenoot Fly Well Travel meldt meer boekingen dan in 2001. Het reisbureau profiteert volgens een medewerkster van het feit dat het een van de weinige door de ambassade erkende touroperators in Nederland is. Niet-erkende reisbureaus die voorheen veel losse vliegtickets aan hadji’s verkochten, vissen dit jaar achter het net.

„Iedereen bevestigt dat er dit jaar minder pelgrims zijn”, zegt M. Bouhkim van Celebrity Travel in Amsterdam, ook een erkende reisagent. Badr Reizen in de hoofdstad heeft 250 hadj-reizen verkocht, tegen 550 vorig jaar. Door annuleringen is het bureau er 100.000 euro bij ingeschoten.

Bij Diyanet, de koepel van Turkse overheidsmoskeeën, hebben dit jaar 930 pelgrims geboekt, tegen 990 vorig jaar. De Turkse moskee-organisatie Milli Görüs, die in 2001 ongeveer 500 hadji’s naar Mekka stuurde, meldt een terugval van circa 10 procent. Beide organisaties zeggen de oorzaak niet te weten.

De Saudische ambassade kan nog niet zeggen hoeveel visa dit jaar worden afgegeven. In 2001 lag het aantal visa voor de hadj rond de 4000. Een woordvoerster ontkende dat de Saudische overheid de jaarlijkse bedevaart voor Nederlandse moslims duurder wil maken. „Het doel van de richtlijnen is de pelgrims gemakkelijker van veilige en goede accommodatie te voorzien.”