De commissie zei vorige week Duitsland en Portugal een officiële waarschuwing te willen geven omdat zij met hun begrotingstekort richting 3 procent van het bruto nationaal product gaan. Het niveau van 3 procent is tien jaar geleden in het Verdrag van Maastricht als plafond vastgesteld, waarboven het begrotingstekort niet mag uitkomen. Duitsland is erg verontwaardigd over de voorgestelde ’gele kaart’.

De Europese ministers van Financiën bepalen uiteindelijk of een lidstaat tot de orde wordt geroepen. Volgende week praten zij erover in Brussel. Zalm noemde donderdag in de Tweede Kamer de Europese Commissie „de bewaker” van het verdrag. „Zij verdient in principe steun.”

Duitsland bevindt zich in een kritieke positie, vindt Zalm. Het begrotingstekort bedraagt daar waarschijnlijk 2,7 procent. Volgens de minister is het nodig dat de begrotingen van Duitsland en Portugal heel zorgvuldig bekeken worden.

Duitsland verzet zich tegen het standje vanuit Brussel, omdat het land zegt de 3 procent niet te zullen bereiken en bovendien maatregelen in petto heeft. Volgens Zalm ontstaat er nu een juridische discussie over het uitdelen van de zogenoemde early warning. „Wanneer moet je zo’n waarschuwing geven: als je dichtbij de 3 procent zit of er in prognoses overheen gaat? Ik zie een early warning vooral als een preventieve maatregel.”

Clubje juristen
In de verdragstekst staat dat de Commissie een waarschuwing kan geven als een lidstaat ver verwijderd raakt van zijn begrotingsevenwicht of afwijkt van het pad er naar toe. Zalm merkt nu dat ieder zijn eigen interpretatie aan de tekst geeft. „Ik dacht dat ik bij economen zat, maar het lijkt wel een clubje juristen”, verzuchtte Zalm gisteren in de Kamer over de onderhandelingen met zijn Europese collega’s.

PvdA, VVD en CDA riepen Zalm tijdens het debat op de begrotingsnormen in Europa strikt te handhaven. „Een land dat het heeft verdiend, krijgt een waarschuwing. Geen enkel pardon”, zei PvdA’er Crone. VVD’er Van Beek zei dat streng optreden noodzakelijk was en CDA’er De Haan drong er bij de minister op aan „geen slappe knieën” te tonen.

De drie fracties benadrukten dat voorkomen moet worden dat grote lidstaten in Europa samenspannen om een blamage voor vooral Duitsland te voorkomen. Zalm meldde dat hij voorzichtig wil zijn over dit onderwerp om niet nu zijn Europese collega’s al de kast op te jagen. Hij zei het te betreuren als „de groten zo’n maatregel voor de kleintjes zouden reserveren.”

ECB-president Duisenberg, die het stabiliteitspact ook nauw in de gaten houdt, liet donderdag doorschemeren dat een compromis mogelijk is. Voorwaarde is wel dat Duitsland duidelijke en onomkeerbare beloften doet om het begrotingstekort terug te brengen, zo zei Duisenberg in Maastricht, „zodat de early warning zijn functie heeft vervuld”.