De inwoonster van Dordrecht vindt het elke keer weer moeilijk om over de drempel van wijkcentrum De Koloriet in de wijk Oud-Krispijn te stappen, de plek waar de buurtlunch wordt gehouden. „Ik ben veel alleen en zie ertegen op om onder de mensen te komen. Gelukkig is mijn maatje Loes er meestal. Dan heb ik in elk geval iemand om bij aan tafel te zitten.”

Na een behandeling in Yulius attendeerde iemand uit de vriendengroep die in deze Dordtse ggz-instelling was ontstaan, Carolien op de buurtlunches. „Hij zei: „Dan heb je iets te doen en kom je onder de mensen.””

Carolien is bijna altijd van de partij. Nieuwe vrienden heeft dit niet opgeleverd. „Gasten hebben soms problemen en zitten daar zo vol van dat ze nauwelijks in staat zijn om naar anderen te luisteren. Dat helpt niet om echt contact te maken. Ik herken dit, want toen ik niet lekker in mijn vel zat, lukte dit mij ook niet.”

Carolien geniet naar eigen zeggen van de gezelligheid, van de „heerlijke” broodmaaltijd en van de ovenschotel, pizza of macaroni die vrijwilligers soms meenemen. Maar er is meer. „Door gebeurtenissen in mijn leven is mijn vertrouwen in mensen geschaad. Dankzij de inzet van de kerkmensen die de buurtlunch organiseren, heb ik dat vertrouwen weer een beetje teruggekregen.”

Elke maaltijd wordt afgesloten met het lezen uit de Bijbel, een meditatie en gebed. Gasten mogen gebedspunten in een boekje schrijven. Ze vragen voorbede voor zieke familieleden, voor nabestaanden van de slachtoffers van een aardbeving of dat het beter met de maatschappij zal gaan. Carolien: „Toen het niet lekker met mij ging, heb ik gebed voor mijzelf gevraagd.”

Vergeving

De buurtlunch die tweewekelijks op zondag van halftwee tot halfvier wordt gehouden, is een van de initiatieven van Kerk voor Krispijn. In dit missionaire project voor buurtbewoners werken de christelijke gereformeerde Zuidhovenkerk en de hervormde wijkgemeente Krispijn samen. Zo’n dertig buurtbewoners bezoeken de maaltijden.

André van der Linden is samen met zijn vrouw vrijwilliger van Kerk voor Krispijn. „Soms doet een overdenking veel stof opwaaien. De meditatie over de bede ”Vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onzen schuldenaren” leverde goede gesprekken op. We zijn naar aanleiding van deze bede met een aantal gasten naar het Corrie ten Boomhuis in Haarlem geweest. Corrie ten Boom overleefde, in tegenstelling tot haar zus Betsie, het concentratiekamp Ravensbrück. Ze bracht door Gods genade het vergeven van haar schuldenaren in de praktijk.”

Buitenstaander

De maaltijden worden volgens Van der Linden bewust op zondagmiddag gehouden. „Met dit laagdrempelige project bereiken we buitenkerkelijken en randkerkelijken met het Woord. De drempel van de kerk is vaak hoog voor hen. We kunnen als kerk afwachten, óf gedreven door de liefde van Christus zelf een stap zetten. De Heere Jezus zegt Zelf dat het op sabbatdagen geoorloofd is om wel te doen. In de kanttekeningen staat bij deze tekst uit Mattheüs 12: „Dat is, werken der liefde te oefenen.”

„De zondag is de dag dat mensen de tijd voor onze maaltijden hebben en willen nemen”, vult vrijwilliger Julian van der Veer, lid van de gereformeerde gemeente in Dordrecht, aan. „Met name ouderen geven aan dat je op zondag naar de kerk hoort te gaan, terwijl ze dit allang niet meer doen. In plaats daarvan kijken ze op zondagmorgen naar het EO-programma Nederland Zingt en bezoeken ze ’s middags de buurtlunch. Kerken kunnen concrete stappen zetten om mensen in hun buurt te bereiken. Zo hield de gereformeerde gemeente ruim tien jaar geleden op zondagmiddag diensten voor asielzoekers. Deze diensten werden goed bezocht.”

Carolien, die „niet gelovig” is opgevoed, kwam tijdens de buurtlunches in aanraking met de Bijbelse boodschap. „Ik heb daarna twee keer een Alpha-cursus gevolgd. Dat leverde nieuwe vragen op. Zo vind ik de Drie-eenheid moeilijk te vatten en als ik zelf in de Bijbel lees, begrijp ik niet alles. Ik heb kerkdiensten bezocht, maar voelde mij niet op mijn gemak. Ik had het gevoel dat ik de enige was die weinig begreep van wat er gezegd en gezongen werd.”

Lijden

„Het is een worsteling om het Woord duidelijk, eenvoudig en ernstig te brengen. Tegelijkertijd is die zoektocht verrijkend”, vertelt Van der Veer. Hij verzorgde de aflopen vier jaar de overdenkingen tijdens de buurtlunches, samen met drie andere sprekers. Kortgeleden zette hij er een punt achter vanwege drukke werkzaamheden voor zijn eigen bedrijf en zijn betrokkenheid bij het verenigingsleven in de kerk.

„Ik herinner mij dat het lijden in deze wereld ter sprake kwam. Dit leverde veel reacties op, onder andere verbittering. Ik mocht toen wijzen op de Heere Die Zijn eigen Zoon niet spaarde, terwijl Hij alle reden heeft om verbitterd te zijn over ons mensen.”

Stokpaardjes

Een groot deel van de bezoekers van de buurtlunch is afgekeurd of werkloos, leeft van de bijstand, heeft weinig sociale contacten of vindt het moeilijk om zijn financiën op orde te houden. „Deze mensen stellen onze aandacht op prijs en zijn bereid om te luisteren naar de uitleg van de Bijbel. Ze luisteren geconcentreerd, terwijl een overdenking circa twintig minuten duurt en we daarnaast nog liederen zingen.”

Een enkeling komt tijdens een overdenking met zijn stokpaardje op de proppen. „Iemand vindt dat de overheid schuldig is aan zijn situatie. Een ander vraagt waarom christenen niet meer hulp bieden, terwijl een derde klaagt over het milieu. Je leert hiermee omgaan.”

Wat de Bijbeluitleg uitwerkt, is moeilijk te peilen. „Enkele bezoekers sluiten zich binnenkort aan bij de christelijke gereformeerde kerk. Veel mensen gaan na de lunch weer over tot de orde van de dag. Af en toe gaf ik een blad mee met de hoofdpunten uit de meditatie.”

Omdat Van der Veer zelf in de wijk Oud-Krispijn woont, komt hij regelmatig bezoekers van de buurtlunch tegen. „Dat is mooi. Sommigen hielpen bij de aanleg van de tuin van ons nieuwe huis.”

Schuldhulpmaatje

Regina heeft op twee manieren met Kerk voor Krispijn te maken. Ze bezoekt de buurtlunches en heeft via het inloopspreekuur een schuldhulpmaatje gekregen. Het wekelijkse inloopspreekuur is een gezamenlijk initiatief van MEE, SchuldHulpMaatje en Kerk voor Krispijn.

Regina woont alleen. Haar kinderen en stiefkinderen zijn de deur uit. Ze maakte veel mee: „Mijn man overleed in 1997 en ik verloor een kleinkind door een ongeluk. Ik ben vrijwilliger in een verpleeghuis, maar werk op dit moment weinig. Het is mij allemaal even te veel, onder andere omdat het financieel niet lekker loopt.”

André van der Linden is een van de mensen die Regina helpen bij het regelen van de financiën. „Het is fijn dat hij meedenkt. In het verleden zijn er tot twee keer toe schuldhulpverleners met mijn geld vandoor gegaan. Daarna had ik weinig vertrouwen in mensen meer. Waarom ik André wel vertrouw? Dat is een kwestie van gevoel. Hij luistert naar mij en neemt mij serieus.”

Mensenschuw

Een medewerker van de voedselbank wees Regina op de buurtlunch. „„Dan heb je een beetje aanspraak”, zei ze. „Ja, ik ben een beetje mensenschuw. De sociale contacten tijdens de maaltijd vind ik wel fijn.”

De inwoonster van Dordrecht noemt het bijzonder dat verschillende „geloven” samen komen tijdens de buurtlunch. „De één is protestant, een ander gereformeerd en een derde niet-gelovig.” Regina, zelf rooms-katholiek opgevoed, bezoekt geen kerkdiensten meer. „Het komt er niet van.” Ze is de vrijwilligers van Kerk voor Krispijn dankbaar voor wat zij voor buurtbewoners organiseren. „Of ik nog wensen heb? Ja, ik zou graag een buddy krijgen om tegenaan te kunnen praten.”

serie 
Christen in de samenleving

Dit is het tweede deel in een serie. Donderdag deel 3.

Kerk voor Krispijn

Plaats: Dordrecht, 118.782 inwoners.

Organisatie: Kerk voor Krispijn.

Gestart: In 2006 (buurtlunch) en 2015 (inloopspreekuur).

Betrokken kerken: Christelijke gereformeerde Zuidhovenkerk en de hervormde wijkgemeente Krispijn.

Activiteiten: Tweewekelijkse buurtlunch, wekelijks inloopspreekuur in samenwerking met MEE en SchulpHulpMaatje, het bezoeken van eenzamen en randkerkelijken en het organiseren van een buurtkerstnachtdienst.

Aantal vrijwilligers en deelnemers: 70.

Blij met bezoek

„We waren best een beetje boos dat we geen bezoek vanuit de kerk kregen en voelden ons vergeten.” Mevrouw Van Utrecht (86) vindt het fijn dat ze inmiddels weer bezoek krijgt vanuit de kerken in Dordrecht. „Mijn man Ad en ik hebben veel vrijwilligerswerk gedaan in de Grote Kerk en in de Pauluskerk. Het koper van de kroonluchters poetsen was bijvoorbeeld een heel karwei. Dat gaf niet, want we waren jong en hadden het gezellig.”

De weduwe, haar man overleed begin dit jaar, woont tijdelijk in Parkstaete. Op deze verpleegafdeling in het Gezondheidspark Dordrecht wacht ze op een plekje in een zorgcentrum. Ze heeft geen kinderen en krijgt wekelijks bezoek van vrijwilligers van Kerk voor Krispijn.

Vandaag gaat het gesprek met vrijwilliger André van der Linden over de vreemde kat die elke middag rond vier uur met zijn poot tegen het raam van haar vroegere huis tikte. „Eenmaal binnen ging hij op bed aan de voeten van mijn zieke man liggen. Om negen uur ’s avonds vertrok hij weer. Een trouw beestje.”

Mevrouw Van Utrecht vertelt ook over de betrokkenheid van het echtpaar bij de Dordtse Reddingsbrigade. „Mijn man heeft duizenden kilometers gefietst om geld in te zamelen voor de reddingsbrigade en voor de kerk. De laatste jaren bezochten we geen kerkdiensten meer. Het was jammer dat we daarna geen bezoek vanuit de kerk meer kregen.” Van der Linden: „De kerk heeft een steekje laten vallen. Wij proberen het breiwerk weer op te pakken.” Mevrouw Van Utrecht geniet van het gesprek. „Ga je nu al? Ik houd van gezelligheid.”