Het zonnestelsel is perfect toegesneden op menselijke bewoning van de aarde. Dit wordt fine­tuning genoemd. De Zuid-Afrikaanse astronoom dr. Tjaard Krüger ging zaterdagmiddag op het symposium in op de bijzondere eigenschappen van de zon.

De zon is, net als elke andere ster, een brandende gasbol, een kernfusiereactor, aldus Krüger. „De zon is echter geen normale ster. De meeste sterren komen voor in groepen van twee of drie. Hebben ze planeten, dan slingeren die in een gekke baan om die sterren. Daarop is geen leven mogelijk.”

De zon is ook perfect van grootte en helderheid, vervolgt Zuid-Afrikaan. „Ook is de zon merkwaardig stabiel. De meeste sterren stoten met enige regelmaat superflares uit, enorme zonnevlammen die de dampkring om de aarde allang zouden hebben weggeveegd. Veranderingen in de uitstoot van energie door de zon variëren maximaal 0,06 procent. De kans is ontzettend klein dat er elders nog zo’n ster voorkomt. Sterker, er moet een Schepper bestaan Die de zon heeft toegesneden op menselijk leven.”

Soms maken zonnevlammen het magnetisch veld van de zon zichtbaar. Krüger: „Dan ben ik dankbaar dat de aarde op de veilige afstand van 1 aardse eenheid (AE) van de zon staat. Bovendien heeft de aarde een magnetisch veld dat alle schadelijke deeltjes van de zon om de aarde heen buigt.”

Ook de aarde zelf is ingericht op menselijk leven, stelt de Duitse astronoom dr. Peter Korevaar. Hij verwijst daarbij naar het boek ”The Privileged Planet” van de Amerikaanse astronoom dr. Guillermo Gonzalez. „De aarde draait niet om een verticale as, maar onder hoek van 23 graden. Dat veroorzaakt de seizoenen, die leven mogelijk maken in een groter gebied dan alleen in een smalle band rond de evenaar.”

De aardas is door de aantrekkingskracht van de andere planeten niet stabiel 23 graden; de aarde zou na verloop van tijd kunnen ‘omvallen’. „De maan zorgt echter dat dit niet gebeurt. Ook veroorzaakt de maan eb en vloed, die belangrijk zijn voor het leefbaar blijven van de aarde.”

Korevaar noemt het opmerkelijk dat de maan vanaf de aarde optisch even groot is als de zon. „Hij is 400 keer kleiner dan de zon, maar staat ook 400 keer dichter bij de aarde. God bedoelde de maan kennelijk als vervanger van de zon gedurende de nacht.”

Het zonnestelsel is eveneens optimaal ingericht op menselijk leven, vervolgt de Duitse astronoom. „De andere planeten beïnvloeden de baan van de aarde om de zon, en andersom. Gewoonlijk gaat het om kleine verstoringen. Ze kunnen echter gevaarlijk worden als ze in een vaste regelmaat terugkeren. Dan kan de aardbaan instabiel worden, en de aarde uit de leefbare zone worden getrokken. Dit gebeurt echter niet. Het is een opmerkelijk voorbeeld van finetuning: de planeten hebben elkaar nodig om hun banen stabiel te houden.”

Korevaar wijst naar een recent onderzoek van dr. Elke Pilat-Lohinger van het Institute of Astronomy aan de universiteit van Wenen. „Daaruit bleek dat als de afstand van Saturnus tot de zon kleiner zou zijn, bijvoorbeeld 8,7 in plaats van 9,5 AE, de baan van de aarde instabiel zou worden. Dat zou ook gebeuren als Saturnus zwaarder zou zijn.”

Tijdens de forumdiscussie reageert het publiek echter kritisch. „Door de omvang van het heelal is het logisch dat ergens door toeval de omstandigheden perfect zijn voor menselijk leven. Ze lijken gefinetuned.” Korevaar is het daar niet mee eens. „De finetuning van natuursconstanten in ons heelal kan onmogelijk toevallig zijn; die is noodzakelijk voor het leven. Ook het argument dat er zo veel planeten zijn dat er ergens wel een planeet is waarop leven past, schiet tekort. Statistisch is het al onwaarschijnlijk dat er op één planeet spontaan leven ontstaat.”