Vrijdag trok cycloon Pam vrijwel direct over Efate, het belangrijkste eiland van de groep met daarop ook hoofdstad Port Vila. Volgens internationale media zijn hele dorpen zo goed als weggevaagd en zijn mogelijk tientallen mensen omgekomen. Er is geen stroom en geen communicatienetwerk meer op Vanuatu. Schuilplaatsen zijn ook beschadigd, waardoor mensen geen kant op kunnen.

Alleen de schade in de hoofdstad Port Vila is redelijk duidelijk. Honderden huizen staan onder water, zijn beschadigd of volledig uiteengereten door de storm. Volgens Unicef is 90 procent van de huizen beschadigd. Van de ruim 50.000 inwoners van de stad zijn er vermoedelijk 10.000 dakloos geworden. Gas, stroom en water zijn er niet meer of slechts mondjesmaat, net als medische zorg en ziekenhuizen.

Vooralsnog staat het dodental op acht, maar onbevestigde berichten spraken al van 44 doden. Vermoedelijk ligt het dodental veel hoger, meldden verschillende hulporganisaties.

Hoe het met mensen buiten Port Vila of op andere eilanden is, is nog volstrekt onduidelijk. In tegenstelling tot in Port Vila zijn de huizen daar vaak niet van beton, maar van hout of zelfs riet. „We vrezen voor het leven van de mensen op die afgelegen eilanden. Het wordt steeds duidelijker dat we met het ergst denkbare scenario te maken hebben op Vanuata”, aldus Helen Szoke van Oxfam. Plantages zijn verwoest, waardoor de voedselvoorziening gevaar loopt.

De president van Vanuatu, Baldwin Lonsdale, riep de wereld op om zijn land te helpen. „Ik spreek vandaag tot jullie met een zwaar hart. Namens de overheid en de inwoners van Vanuatu vraag in aan de wereld: geef ons hulp.”

De hulporganisaties kregen zaterdag de eerste donaties binnen voor de hulpverlening op de afgelegen eilandengroep. Groot-Brittannië gaf 2,7 miljoen euro, Nieuw-Zeeland ongeveer 700.000 euro en de Europese Unie stelde een miljoen euro beschikbaar.