„Veel gemeenten huurden een kerkje van de overheid en zijn dat nu kwijt. We zien er Gods leiding in dat wij van een particulier huren en daardoor nog steeds diensten kunnen houden.”

Zlatoverov, Rus van geboorte, vertelde hoe hij na zijn studie op de Krim terechtkwam. „De zaak die ik met een vriend opzette, ontwikkelde zich van commercieel naar crimineel. Ik werd lid van een bende. Toen de politie in 1996 criminelen begon neer te schieten, vluchtte ik naar mijn geboorteplaats. De vriend die me daar hielp onderduiken, bleek sterk veranderd te zijn doordat hij christen was geworden. Hij gaf me de Bijbel te lezen. Toen greep God in in mijn leven.”

Zlatoverov vertelde hoe hij onderwijs kreeg van ds. Arcadiy Margulis en zich gedrongen voelde zelf ook anderen te onderwijzen. In een gebied dat een moeilijk jaar achter de rug heeft.

Dat kwam onverwacht, zei ds. Margulis. „De huidige situatie in Oekraïne hadden we een jaar geleden niet kunnen voorzien.” Hij vroeg gebed voor de christenen in het door de Russen bezette gebied. „Een aantal kerken is afgepakt; in één ervan zijn vier ambtsdragers vermoord.”

Ds. Margulis betuigde zijn medeleven vanwege de vliegramp met vlucht MH17 van Malaysia Airlines. „Ons volk treurt met het uwe over mensen die onschuldig zijn gedood.”

De Joods-christelijke voorganger bedankte voor de humanitaire hulp uit Nederland. „We ontvingen vrachtwagenladingen voedsel, matrassen en medische hulp. We maken er pakketten van en voegen er Bijbels en Bijbelse kinderlectuur aan toe. Zo mogen we Gods Woord verspreiden. Volgende maand gaan we evangeliseren in de ziekenhuizen. Wie zijn wij dat God ons gebruikt?”

Zevenhonderd mensen ontvangen dagelijks een warme maaltijd. Dat aantal groeit doordat vluchtelingen zich voegen bij de bestaande groep hulpbehoeftigen. De predikant sprak de vrees uit dat hulp uit het buitenland nodig zal blijven. „Oekraïne gaat zware tijden tegemoet.”

Er is een grote groep die zegt dat christenen het recht verspeeld hebben om de Joden het Evangelie te verkondigen, vanwege de kruistochten, de pogroms en andere misstanden, maar dat is een gruwelijke misvatting, zei ds. C. J. Meeuse (Goes), voorzitter van het deputaatschap voor Israël. „Paulus had de christenen vervolgd, maar hij zweeg niet. Als grote zondaren het Evangelie niet mogen verkondigen, kan ik wel van deze kansel afgaan. Gelukkig hoef je geen heilige te zijn om Gods Woord te mogen prediken, ook aan de Joden.”

In Israël komt het steeds meer tot gemeentevorming, zei ds. W. Silfhout (Capelle aan den IJssel). De bezinning binnen het deputaatschap over de toekomst van de Bijbelstudiegroep kwam in een stroomversnelling toen een ex-moslim vroeg gedoopt te mogen worden. Met een Messiasbelijdende gemeente in Tel Aviv waarmee het deputaatschap zich verwant voelt, is nu een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Omdat de meeste Messiasbelijdende gemeenten in Israël alleen de volwassendoop kennen, is vastgelegd dat in de groep ook de kinderdoop gehandhaafd wordt. In de overeenkomst staat ook dat de zondag gehandhaafd wordt als de dag des Heeren, hoewel in Israël de zaterdag de vrije dag is. Zowel de deputaten als de predikant van Tel Aviv mogen de sacramenten in Nazareth bedienen.

De nieuwe leden werden toegelaten na een gesprek met onder meer twee deputaten. „We hebben de nadruk gelegd op het goddelijk recht dat nodig is voor deelname aan het heilig avondmaal”, zei ds. Silfhout. „In verschillende gesprekken mochten we de vreze des Heeren duidelijk opmerken.” Op 12 december leidde ds. Silfhout de eerste avondmaalsdienst in de gemeente in wording. „We mochten ervaren dat de Heere goed is”, zei de Capelse predikant. „Het was ontroerend om een klein Russisch vrouwtje te horen zeggen: Ik heb zo vaak gedacht dat ik mijn zonde kwijt was, maar ik moet ervaren dat er nog zo veel boosheid in me leeft.”

Ds. D. de Wit (Barneveld) overhandigde ds. Silfhout het eerste exemplaar van de autobiografie van John Kalley Rocha, een eenvoudige man die tijdens zijn leven Bijbelstudies bezocht. „Hij kon spreken over de genade die hem bewezen was en die kwam ook openbaar.”

Tijdens de Israëldag was er voor het eerst een kinderprogramma. Predikantsvrouw Natascha Margulis leerde de jonge bezoekers het lied ”Vrede zij u” in het Ivriet en het Russisch aan, waarna ze dat in de kerk zongen.

Ds. A. Schot vertelde over Daniël Landsman, die –volgens een door ds. E. Kropfeld vertaalde brochure– „door Israëls God van de Talmoed tot den Christus gebracht” werd en daardoor in Israël vijandschap moest verduren. Later werkte hij als evangelist in Constantinopel en New York.